De gemeente Tilburg wil resultaten rond de Wet maatschappelijke ondersteuning halen zonder teveel
bureaucratie. Als dan een rekenkamer onderzoek komt,
denk je dat het advies wel zal zijn om meer bureaucratie te
organiseren. En inderdaad is dat wat we terug lezen in de media. “Uit
het onderzoek blijkt dat veel essentiële informatie over de
resultaten die worden geboekt (door zowel de Toegang als de
zorgaanbieders) ontbreekt, onvolledig is of te weinig gebruikt
wordt.”
Wie denkt dat Rekenkamers altijd alleen maar zeggen dat
er meer geadministreerd moet worden vergist zich echter volledig.
Gemeenten: lees dit rapport
Het rapport verdient verspreiding door
meer gemeenten. Natuurlijk zullen veel gemeenten zeggen dat ze niet
alles kunnen en willen administreren. Er moet wel gewerkt worden! Het
idee is dat je meer vertrouwen moet geven aan professionals om de
resultaten te behalen die je wilt. Achteraf kun je steekproefsgewijs
toetsen of de resultaten zijn behaald. Dat spreek ik ook niet tegen.
Toch was er in Tilburg wat meer aan de hand, wat ik herken als
gebruikelijk in de rest van Nederland. In de ergernis over
bureaucratie en administratie is er in Tilburg gekozen voor meer
aandacht voor de accountgesprekken tussen gemeente en professionals. Maar gaan die gesprekken goed en kunnen die wel goed zijn?
Zorg voor een (gezamenlijke) balans tussen administreren en goede gesprekken
De rekenkamer maakt een mooi onderscheid tussen koude en warme
control. Voordat iedereen kiest voor warme control, dat klinkt
namelijk het mooist, geeft de Rekenkamer aan dat je toch beide
minimaal moet regelen. De warme control moeten we dan zien als goede
gesprekken, wederzijdse afstemming, overleg en gezamenlijke analyse.
Vanuit deze warme control kun je kijken naar je hoofddoelstellingen
en daarvoor kaders afspreken. Maar om goede gesprekken te kunnen voeren moet je het wel eens zijn over waar je heen wilt. Het schema van Marcel Boogers helpt om
aan te geven wat de bedoeling is:
De minimale koude control moet er voor
zorgen dat je het er over eens bent wat je wilt bereiken en kunt
kijken of je dat resultaat hebt behaald. Daarvoor is meer nodig dan de regie van de gemeente, het gaat naar mijn idee om co-productie. Van de aanbevelingen van de Rekenkamer pak ik
er drie:
- Er is geen duidelijke gedeelde ambitie van de samenwerkende partijen. De rekenkamer adviseert daarom als eerste om te bevorderen dat de partners opereren vanuit een gezamenlijk belang en een gedeelde ambitie.
Het gevaar van je richten op de goede
gesprekken zonder koude control is dat je geneigd bent verbetering te
zien zonder dat je het eens was over doel, behoefte. Je kunt dan ook
niet goed leren en bijstellen. Met de zorgingrepen wordt altijd wel
iets goeds bereikt, maar kan het beter? Dat kun je niet bekijken als je niet weet waar je heen wilde. Daarom deze aanbeveling om te komen tot een gedeelde ambitie.
Ook interessant is dat de rekenkamer
het primaat voor de afspraken niet bij de gemeenteraad legt, maar aangeeft dat het een
co-productie is van zorgaanbieders en de gemeente. De zorgaanbieders
worden op die manier betrokken in de koude control. Het idee is om
concrete afspraken met zorgaanbieders te maken over te bereiken
resultaten:
- Maak kwantificeerbare afspraken met zorgaanbieders over de (gemiddeld) te bereiken resultaten met toegewezen cliënten. Deze afspraken kunnen variëren per doelgroep/cliëntprofiel. Je roept de resultaten dus niet af, maar maakt die gezamenlijk.
Natuurlijk moet de gemeenteraad
handvatten hebben om bij te kunnen sturen. Daarom zullen de
zorgaanbieders periodiek moeten rapporteren en moet de samenleving
kunnen zien wat er gebeurt om de doelen van de Wmo te behalen. Door
de concrete resultaten met de professionals te benoemen, wordt het
volgen van de resultaten ook interessanter voor de professionals zelf
en niet iets wat je alleen voor de gemeenteraad doet.
Op het moment gaat de gemeente er van
uit dat “dat de monitoring op de inhoud en de resultaten van de
zorg (voor de totale portefeuille) grotendeels verloopt via de
periodieke accountgesprekken tussen de gemeente en de
zorgaanbieders”. Dat is herkenbaar. Maar wat ook herkenbaar is, is
dat die gesprekken al snel het karakter krijgen van praktische
regelzaken in plaats van over de resultaten van de geleverde zorg
Als je op deze manier de koude control
beter laat aansluiten op de praktijk en meer ruimte voor goede gesprekken over resultaten en evaluatie maakt kom
je ook tot een derde advies:
- Zorg voor kwalitatief betere plannen van aanpak: Uit het plan van aanpak moet duidelijker blijken wat de er volgens betrokken partijen moet gebeuren en met welk gewenst resultaat. Als de beoogde resultaten meer eenduidig worden vastgelegd, kan achteraf beter door de Toegang getoetst worden in hoeverre de resultaten zijn behaald
Het analysemodel dat de rekenkamer
aanreikt is voor meerdere gemeenten in Nederland van groot belang. Laat je inspireren door Tilburg. Organiseer in je gemeente gewoon eens een netwerkgesprek met betrokkenen, niet over de procedures, maar over de te bereiken resultaten en hoe je die kunt verbeteren.
Hier te vinden: Zorgen om resultaten
Geen opmerkingen:
Een reactie posten