maandag 25 februari 2019
Financiering van bewonersinitiatieven
De vraag is altijd hoeveel tijd en energie een bewonersinitiatief kan en moet besteden aan het aanvragen van een subsidie en aan het afleggen van verantwoording over de besteding van het toegekende geld. En geef de gemeente eens ongelijk als zij wil weten of het geld goed terecht komt. Het is wel geld van de samenleving. Dan kan de verantwoording veel beter (zie mijn blog) , maar daarmee zijn we er niet.
Bewonersvouchers
Een mooie middenweg is het initiatief Ede Doet van gemeente Ede. Elk woonadres binnen de gemeente Ede ontvangt vanaf 2019 twee keer per jaar een cheque door de brievenbus. Deze cheque heeft een waarde van € 7,50. Deze cheque kan je inzetten om initiatieven van jouw buurtgenoten te steunen of je kan ze sparen om jouw initiatief te realiseren. Iedere bewoner van de gemeente krijgt zo de mogelijkheid om mee te bepalen waar geld naar toe gaat van de €7,50 die hij of zij kan besteden aan een bewonersinitiatief. Weet je veel buurtbewoners te inspireren, dan kan je echt iets voor elkaar krijgen. Dat blijkt ook wel, want sinds 2015, toen Ede met het vouchersysteem begon, zijn er al duizend grote en kleine bewonersinitiatieven van de grond gekomen. Het voordeel: de bewoners kijken nu of ze het geld nuttig besteed vinden, niet de gemeente.
Financiering door de overheid is en blijft kwetsbaar. Ook als bewoners hun vouchers mogen doneren kan de financiering in gevaar komen als de overheid moet bezuinigen. Verder kan de jaarlijkse werving veel energie vragen.
De gedachte om zelf te doen aan vermogensvorming en zorgen voor eigen financiële continuïteit komt te weinig op.
Zelf doen aan vermogensvorming
Het is te lastig, want actieve bewoners willen niet achter geld aan gaan en bij de eigen achterban om geld bedelen. Het heeft ook te maken met de huidige tijd waarin mensen zich niet gemakkelijk voor langere tijd vast willen leggen. Je krijgt makkelijker 40 vrijwilligers een dag bij elkaar dan een vrijwilliger die maandelijks wat werk voor een bestuur wil doen. Toch past het om zelf voorzienend te worden. Bij financiering door de gemeente begint en stopt het geld jaarlijks. Je bouwt geen vermogen op en begint elk jaar weer op 0. Dat betekent dat je super afhankelijk bent geworden van wat er in de mode is, hoeveel geld daarvoor beschikbaar is en of je de verantwoording goed kunt regelen.
Het gebeurt en het kan
Speeltuinverenigingen, sportverenigingen, energiecorporaties, de scouting, de kerken, de vakbeweging, het Rode Kruis, het Wereld Nauurfonds, Greenpeace, de Dierenbescherming: nog altijd is een enorm aantal groepen, organisaties en sociale verbanden actief op het maatschappelijk middenveld tussen overheid en de private sfeer. Zij zorgen dat zij eigen inkomsten hebben en hebben daardoor een stevige positie in de samenleving.
Misschien moeten ook bewonersinitiatieven meer die kant op. Ik zou me zelfs kunnen voorstellen dat in bepaalde dorpen de belasting omlaag kan als het dorpsleven zelf taken op zich neemt.
maandag 18 februari 2019
Individuele ongemakken en probleempjes
Toen ooit het persoonlijke tot politiek werd gebombardeerd, was niet de bedoeling dat persoonlijke probleempjes op het bordje van de politiek werden gelegd. Het idee was dat persoonlijke problemen soms duidden op maatschappelijke opgaven. Het was niet zo dat tal van vrouwen een individueel probleem hadden met de verdeling van de taken of ongewenste zwangerschap, er waren maatschappelijke mechanismen die te gemakkelijk werden afgedaan als persoonlijke problemen.
Herken de maatschappelijke opgaven achter persoonlijke problemen
Wat dat betreft zou het persoonlijke weer wat minder persoonlijk en wat meer maatschappelijk moeten heten. Zo erger ik mij aan de reactie op leerlingen die willen dat er meer gebeurt tegen de klimaatverandering. Zij krijgen te horen dat ze maar wat minder moeten vliegen. Daar zit de suggestie in dat het klimaat gered kan worden als de mensen die er zich zorgen over maken zelf wat meer hun best doen, dan kunnen de mensen die zich geen zorgen maken lekker door blijven vliegen. Terwijl je in je eentje eigenlijk niet heel veel invloed hebt op het probleem. Het individuele probleem suggereert dat er geen maatschappelijke collectieve actie nodig is.
Hetzelfde vind ik van de vluchtelingenproblematiek. Die wordt teruggebracht naar een individueel veiligheidsprobleem. Mensen worden vervolgd of bedreigd om hun geloof of overtuiging of sexuele geaardheid. Dat brengt het vluchtelingenprobleem terug tot individuele keuzen of situaties. Ondertussen is er iets heel anders aan de hand. Er is sprake van volksverhuizingen vanwege klimaatverandering, religieuze oorlogen, stammenstrijd. Het is niet zo dat het persoonlijke probleem van de vluchtelingen op het politieke bord wordt gelegd. Er is een collectief maatschappelijk probleem dat leidt tot grote vluchtelingenstromen. (En tot concentratie juist in armere wijken)
Ook ongelijkheid in de economie gaat niet om individuele probleempjes van mensen die niet zo goed mee kunnen komen. De maatschappij werkt met een systeem waardoor kinderen van lager opgeleiden met het zelfde IQ een lager onderwijsadvies krijgen dan kinderen van hoger opgeleiden met hetzelfde IO. Dat zijn geen afzonderlijke persoonlijke problemen, maar het is een maatschappelijke opgave.
De toenemende onzekerheid op de arbeidsmarkt is weer zo'n voorbeeld. Natuurlijk zijn er mensen die graag een flexibele baan hebben om meer greep te hebben op wanneer ze werken. Maar het gevolg is dat als mensen zekerheid nodig hebben om een huis te kunnen kopen of een gezin te starten, er niets is. Datzelfde geldt voor deeltijdbanen. Werk je in het onderwijs dan kun je vaak fluiten naar een fulltime baan. Heel veel mensen willen eigenlijk meer uren werken maar dat kan niet. Het lijken individuele keuzen, maar er zitten maatschappelijke mechanismen achter.
De toegenomen individualisering lijkt te leiden tot individualisering van problemen. Dat versluiert maatschappelijke opgaven.
dinsdag 5 februari 2019
Inclusie in tijden van zelf beslissen
Inclusie gaat over het meedoen en erbij horen van mensen met een beperking, een andere achtergrond, mensen die niet zijn zoals de meeste mensen, maar er wel bij horen. Een eenvoudige definitie van inclusie is insluiting, mensen bij een groep laten horen. Het is een tegennatuurlijke opgave voor ons.