Als je denkt aan burgerschap, eigen
kracht en hoe mensen zelf de regie over hun leven pakken, kun je niet
om Catalonië heen. Vanuit mijn visie bekeken is het referendum en de
reactie daarop van Rajoy het anti-burgerschap. Tegelijk denken veel
Catalanen juist de regie terug te nemen van Spanje. Het geeft aan hoe
binnen dat idee van zelfbestuur en zelfregie verschillende kijken op
burgerschap opkomen.
Anti-burgerschap
Catalonie is met het referendum
anti-burgerschap. Bewoners van de regio gaan niet met elkaar in
gesprek over de vraag hoe ze hun regio meer zelf kunnen besturen,
maar vragen per referendum aan hun premier om zich als een natie los
te maken van Spanje. Demonstranten die pro Catalonie zijn, rekenen
daarbij net zo goed op een politicus als de demonstranten die pro
Spanje zijn. Het hele idee dat je zoiets als je losmaken van een
natie kunt zien als zelfbestuur is een monstrum. De natie is eerder
anti-zelfbestuur en is een manier om van bovenaf zaken te kunnen
opleggen aan minderheden.
Volkssoevereiniteit en burgerschap
Catalonie is met het referendum door
anderen gezien als pro-burgerschap. Aan de reactie van Spanje kun je
namelijk zien dat Rajoy geen enkele poging doet om de Catalanen voor
zich te winnen. Electoraal is het voor hem voordeliger om hard in te
grijpen, dat vinden zijn kiezers leuk. Dat past in een lange traditie
in Spanje om centralistisch te regeren. En in een lange traditie van
Catalonie om zelfstandig te willen worden en te streven naar
soevereiniteit. Een land met een eigen taal en eigen gebruiken en een eigen president. Maar niet in een idee over zelf als bewoner met je
mede-bewoners je regio of land gaan besturen.
Waar wil je heen in de toekomst?
Een echt gesprek over de voors en
tegens van het afsplitsen wordt niet gevoerd. In elk geval niet
tussen bewoners van Catalonie. Dat gesprek zou dan moeten gaan over
hun eigen toekomst en hoe ze die willen invullen.
Een voorbeeldje. Ik ben geen
voetbalfan, maar willen de Catalanen dat Barcelona nummer één wordt
in de Catalaanse competitie, zodat ze alleen bij de Europacup nog wat
in kunnen brengen tegen Real Madrid? Dan zal de financiele stroom die
nodig is om te blijven winnen snel opdrogen! In het voetbal is het
vrij simpel, afgezien van leuke verrassingen wint de club met het
meeste geld. Interessanter, maar minder aansprekend is wat de
Catalaanse bevolking in de toekomst wil met haar economie. Voordat ze
de euro in kunnen voeren moeten ze laten zien dat ze gedegen
financieel beleid kunnen voeren. Dat kunnen ze op termijn best
aantonen, maar in eerste instantie zullen ze en eigen munt in moeten
voeren. Dat remt de handel met de rest van Europa. Dan hebben ze nog
niet eens een duidelijk beeld van de manier waarop ze de Catalexit
gaan vormgeven, want ze starten zonder handelsverdrag met de EU.
Je toekomst in handen nemen
Burgerschap en eigen regie gaat over je
toekomst zelf in handen nemen. Mensen die dat willen hebben niets te
zoeken bij Rajoy of Puigdemont. Je ziet dat door te stemmen je lot
als “volk” in handen willen nemen altijd leidt tot het
vermorzelen van het midden, waar gezocht wordt naar oplossingen. Die
strategie van polarisatie leidt tot geweld en het elkaar vertellen
wat de ander moet doen. Stemmen hielp ook niet in Noord Ierland, in
Noord Irak, in Somalie, in Kenya. Stemmen is wel een manier om
machthebbers weg te sturen en richting te geven, maar het is ook een
manier om niet met minderheden in debat te hoeven.
Einde van de natiestaat
Is de natiestaat nog wel een oplossing
voor soevereiniteit van een volk? Ik geloof er niets van. De essentie
van wat er gebeurt is niet dat er in heel Europa nieuwe naties
ontstaan, maar dat de natie juist niet goed kan omgaan met regionale
behoeften en regionale verschillen. Een idee van één volk in een
bepaalde regio is volstrekt achterhaald. Daarvoor is de wereld te
internationaal en te divers geworden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten