Het conflict met de boerenorganisaties lijkt nogal vast te zitten. De stedelingen uiten zich woedend over de actiemiddelen die de boeren gebruiken, intimiderend en bedreigend. De boeren en veel plattelanders blijven het idee hebben dat ze niet gehoord worden. Het lijkt wel of niet alleen de boeren, maar ook de stedelingen en het kabinet zich lekker wentelen in ruzie en woede (ik ben zelf ook boos over die omgekeerde vlaggen). Hier smullen populisten van, die floreren bij woede waar de ratio verdwenen is. Dat moet een signaal zijn om afstand te nemen en te kijken naar de aanpak van het kabinet.
Remkes, of all people
In de hoop met de boeren in gesprek te
komen, komt het kabinet met Remkes op de proppen. Mogelijk met het
idee dat die bereid is het kabinet tegen de schenen te schoppen,
zoals over het stelsel van verkiezingen en de stikstofaanpak. Maar
voor de boeren is Remkes juist de aanstichter van deze opstand: hij
had geadviseerd de stikstofuitstoot omlaag te brengen. Dat dat een
gevolg was van de uitspraak van de Raad van State over het Programma
Aanpak Stikstof (PAS) doet er voor de boeren niet toe.
Het gaat nu eerst om vertrouwen en niet om de inhoud
Inhoudelijk kun je van alles vinden
over de stikstofaanpak. Inderdaad zijn de boeren jarenlang gepamperd
waardoor de maatregelen nu harder aankomen. Inderdaad is ook Schiphol
jarenlang gepamperd. Op basis van een parlementaire meerderheid, dus
de politiek mag met de vingers niet alleen naar de boeren wijzen,
maar ook naar zichzelf!
In de aanpak van het proces mist die deemoedigheid van de politiek om ook naar zichzelf te kijken. Maar gaat niet over het eigen falen, maar om de vraag of de boeren enigszins tegemoet gekomen kunnen worden. Geef dan eerlijk toe dat je gefaald hebt, dat het CDA met Henk Bleker grove fouten heeft gemaakt, erken dat! Erken dat boeren hier boos over kunnen zijn. Het conflict is voor een belangrijk deel emotioneel.
Logisch, want na jaren van het bevorderen van grootschalige landbouw krijgen boeren na de slonzige jaren ineens een soort deksel op de neus. Die deksel had ook op de neus kunnen vallen van de RABO bank, Veevoerbedrijven, De Heus, For Farmers, Agrifirm, bedrijven die miljarden verdienen aan grootschalige veeteelt. Die bedrijven kunnen wegduiken achter een boerentractor, maar zij horen in de beklaagdenbank.
Als je een zwaard van Damocles boven je hoofd voelt
Het is natuurlijk ook emotioneel als je
bedrijf dat al meer dan honderd jaar bestaat mogelijk moet sluiten.
Mogelijk, want sinds het “stikstofkaartje” is het
onduidelijk wat waar zal gebeuren.
 |
| aanstichter van woede |
Technocraten lossen dit niet op! Politici overstijg belangen
Ik heb al vaker gezegd dat politici
andere dingen kunnen dan technocraten. Technocraten kunnen van alles
zeggen over economische structuur, de centrale bank, maar politici
kunnen mensen meenemen een bepaalde richting in.
De rol van de politicus staat in een kwaad daglicht: politiek gedoe! Maar even naar de definitie dan maar. “Politiek is de (per definitie onvolmaakte) wijze waarop in een samenleving de belangen-tegenstellingen van groepen en individuen tot hun recht komen - meestal op basis van onderhandelingen - op de verschillende bestuurlijke en maatschappelijke niveaus”.
Natuurlijk ligt er een uitspraak van de Raad van State. Maar dat weerhoudt politici niet om te zoeken hoe belangentegenstellingen overwonnen kunnen worden. Haal dan niet alleen de boeren aan tafel, maar ook de natuurorganisaties én de aanstichters die nu zo netjes buiten beeld blijven die de grootschaligheid omarmden. Kijk dan wie wat kan doen.
Eerste stap: vertrouwen winnen
Maar eerst zal het kabinet vertrouwen
moeten winnen. Ik denk dat na het gesprek met Remkes vandaag kiezen voor een
echt als onafhankelijk erkende bemiddelaar een eerste stap kan zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten