Interessant interview in de Volkskrant met Johan Fretz afgelopen zaterdag. Het begint al met een aarzeling over zijn eigen columns. Hij vond ze soms ‘te cabaretesk’, in andere gevallen zelfs seksistisch of racistisch. Hij zou dus iets moeten weten over hoe hij doorslaat. Toch is dat geen moment terug te vinden in het interview (ja, dat zijn vader dat zegt, maar dat komt blijkbaar niet over). Hij is vooral ervan overtuigd het nu beter te weten.
Hij nam het op voor Ruut Weisman, die beschuldigd werd van sexueel grensoverschrijdend gedrag. Toen er meer bekend werd bedacht hij 'ik moet hier geen stem in willen'. Hij was er uitgesproken voorstander van om verbinding te zoeken, terwijl hij nu juist de ideologische strijd opzoekt. En mensen die verbinding zoeken nu verkettert. Johan Fretz heeft het licht gezien!
Hij is nu bekend van een documentaire over de teloorgang van de PvdA en meent dat de PvdA vooral is gezakt door de deelname aan het kabinet met Rutte en aan die overtuiging houdt hij vast. Hij kent zeker dit grafiekje niet dat je in 2012 kon maken en waarin de PvdA sinds 1956 afkalft. Niet dat de PvdA dat kabinet goed heeft aangepakt, maar om te laten zien dat er meer aan de hand is dan een kabinetsdeelname. De VVD groeit sinds 1956, de PvdA daalt. En dat allemaal door Diederik Samsom?
Deze dwaallichten doen het goed in de media
Van dit soort uitgesproken mensen hebben we er meer en ze doen het goed in de media. Het beste voorbeeld is natuurlijk Donald Trump (en de hele fractie van JA21). Tot PVV Kamerlid Joram van Klaveren toe. Die heeft keiharde actie gevoerd tegen moslims. Om daarna de Koran eens goed te gaan lezen en zich te bekeren tot de Islam. Het interview met Fretz toont dat het zeker niet alleen een rechtse afwijking is.
Waarom zo uitgesproken?
Natuurlijk is het te prijzen dat mensen bereid zijn van mening te veranderen. Maar waarom zo uitgesproken toen je blijkbaar nog niet alles had overdacht? En nu weer? Wat steekt daar toch achter?
Er is een naam voor en het heet het Dunning-Kruger effect. Het is een denkfout van incompetente mensen, die leidt tot zelfoverschatting. Het komt er op neer dat mensen die bovengemiddeld intelligent zijn goed weten wat ze niet weten. Ze spreken dus met mitsen en maren en voorbehouden. Daardoor worden ze gezien als twijfelaars. Denk aan wetenschappers over COVID-19. Daar tegenover staan mensen die juist heel stellig zijn, terwijl ze helemaal geen viroloog of epidemoloog zijn.
Dunning en Kruger ontdekten dat incompetente mensen de neiging hebben hun eigen kunnen te overschatten op drie punten: 1) ze overschatten hun eigen vaardigheden, bijvoorbeeld doordat ze uren op internet over het onderwerp gelezen hebben. Vaak vanuit een voorkeur voor bevestiging van hun eigen theorie; 2) ze herkennen die vaardigheden niet in anderen, bijvoorbeeld omdat die zo weinig overtuigend overkomen; 3) ze hebben geen idee van hun tekortkomingen, bijvoorbeeld omdat ze door hun stellige uitingen steeds meer volgelingen krijgen.
Wat moet je ermee?
Het probleem is dat die mensen die zo overtuigd zijn het heel goed doen in de media, aan tafel bij talkshows en op twitter.
Ik zou wel een waarschuwing willen zien: let op: heeft een heel uitgesproken mening, maar verandert ook vaak van mening, dus neem deze man (meestal mannen) met een korreltje zout.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten