Erg diep gaat ze niet
Het is waar dat er nogal wat mensen waren die problemen ontkenden en mensen terechtwezen op hun toon. Maar erg diep gaat ze niet. Want is dat wel nog steeds zo? Neem het boek van Maarten Zegers ‘Ik was een van hen’. Het gaat over een periode waarin hij zich undercover begaf onder orthodoxe moslims in de Haagse wijk Transvaal. Het is een verontrustend boek dat bijvoorbeeld vrij uitgebreid in de Volkskrant werd besproken. Wat zegt Schippers over het boek? Ze zegt dat opvallend genoeg mensen niet geschokt waren over dit boek, want de reacties gingen over de toon.
Grote misvatting 1 van Schippers.
Ongerustheid over nieuwe Nederlanders is iets bijzonders
Als er mensen zijn die boos zijn over de toon, zijn er mogelijk ook mensen die ongerust zijn over de inhoud. Die hoor je niet. In de twitterwereld dringt boosheid nu eenmaal sneller door dan ongerustheid. Schippers ziet zichzelf als roepende in de woestijn. Maar die woestijn is er al lang niet meer. Haar collega minister Asscher wilde dwingen tot een bindend participatiecontract. Hij moest dat afzwakken tot een vrijwillige participatieverklaring. Juist om die vastgelegde vrijheid. De mainstream is al lang niet meer ontkenner. De mainstream is ongerust en zoekt naar een goede manier om verder te komen.
Verder stelt Schippers “De paradox van de vrijheid is dat we regels en beperkingen hebben om de vrije markt en daarmee onze welvaart te beschermen. En dat geldt evenzeer voor de democratie. De paradox van de vrijheid is dat er grenzen zijn die moeten worden gehandhaafd”.
Grote misvatting 2 van Schippers.
De democratie is net zoiets als de vrije markt.
Natuurlijk moet de vrijheid worden beschermd. Maar het gaat hier niet om de BV Nederland die beschermd moet worden. In de BV Nederland kijk je naar regels en contracten, je beschermt het eigendom en waakt voor monopolies. Het gaat hier echter om de Nederlandse samenleving. Neem het boek van Zegers over de orthodoxe moslims. We gaan regels stellen, van nu af aan gaan ze dat niet meer denken?
Liberale ideologie
In de speech vinden we ook goede zaken. Zo is het goed om financiering van haat-Islam te verbieden, moet je regels stellen als een anti-democratische groep langs democratische weg de democratie wil opheffen en bijvoorbeeld wil vervangen door de sharia.
Wat mij eigenlijk dwars zit is dat Schippers gevangen blijft in de liberale ideologie. Niet verrassend zou je zeggen, ze is immers liberaal. Maar ik ben dat ook en velen met mij. Voldoet die ideologie nog wel? In de liberale aanpak heeft de burger vooral rechten en slechts de plicht om zich te houden aan het ‘sociale contract’ dat hij of zij verondersteld wordt te hebben afgesloten met andere burgers. Burgers dienen in hun vrijheid anderen niet te beperken. Daarom spreekt Schippers ook over het maatschappelijk contract. “Dat contract is over de decennia heen bevochten, geconsolideerd en geschreven. Dat contract zit in onze genen, en natuurlijk kan het ook door nieuwkomers worden onderschreven”. Niet veranderd?
Onze cultuur is beter, zegt Schippers, want ze is niet blij met cultuurrelativisme. Maar je moet iets dieper gaan dan "onze cultuur is beter", want dan kan een ander zeggen "Nee, onze cultuur is beter", bijvoorbeeld omdat we meer respect hebben voor ouderen of ons niet alleen door geld laten dicteren. Wat zegt Schippers dan, wij maken meer winst en zijn welvarender?
Sociaal contract heeft honderden jaren geschiedenis
Dat sociale contract van Schippers is immers niet geschreven in de laatste decennia. Daar is honderden jaren aan gewerkt. Honderden jaren van stimuleren van burgerschap. Wederzijdse hulp was een belangrijke stimulerende kracht. De kerk is bijvoorbeeld een belangrijke integrerende kracht geweest. Het socialisme ook. In beide gevallen zagen mensen dat er groepen waren die jou hielpen en zich zorgen maakten om jou. Jij hoort óók bij de samenleving. Jij mag ook meebeslissen want jouw mening is ook belangrijk. Daar komen woorden bij als solidariteit èn wederkerigheid. Die wederkerigheid zorgt ook voor correctie als je de gemeenschap schade berokkent.
De liberaal let niet op de gemeenschap, die let op de vrijheid van de individuen en de onzichtbare hand zorgt dat het vanzelf goed komt.
Grote misvatting 3 van Schippers.
Een liberaal hoeft zich niet af te vragen hoe je een gemeenschap bouwt.
Ik denk dat na de crisis het nodig is dat de liberalen kijken waar hun gedachten over liberalisme een blinde vlek hebben. En dat gaat veel verder dan de economie. In de liberale aanpak heeft de burger slechts de plicht om zich te houden aan het ‘sociale contract’ dat hij of zij verondersteld wordt te hebben afgesloten met andere burgers. Burgers dienen in hun vrijheid anderen niet te beperken. Hoe ga je daarmee om in een wereld met anti-democratische krachten? Hoe ga je daarmee om als er elementen zijn die een strijd tussen Islam en Christendom uitlokken? Toch verboden introduceren? Dat wil Schippers dan weer niet, wel van staatsondermijnende activiteiten, niet van meningen. “Wij moeten een antwoord formuleren dat intelligenter is dan het verdacht maken van alle moslims”.
Op zich niet fout. Maar er mist iets belangrijks. Volgens mij ging het liberalisme teveel over individualisme en te weinig over de gezamenlijkheid. Ze kijkt dus teveel naar individuen die ontsporen. Daarvan zien we nu de rekening. De problemen in Nederland worden zo gemakkelijk toegeschreven aan de PvdA dat het niet in het hoofd van de VVD opkomt dat het liberalisme zelf misschien mede-schuldig is. Het gaat niet om het respect voor de vrijheid, dat blijft.
Het gaat om het negeren van het belang van bouwen van een gemeenschap. Het christelijk geloof en het socialisme zien dat belang wel. Maar beiden zijn wat minder sterk in het denken over het individu. Maar ze kijken naar betrokkenheid bij elkaar en vroeger ook naar wederkerigheid en welbegrepen eigen belang voor gemeenschappen. Ze hebben ook geen sluitend antwoord. Misschien is dat er nog niet.
De discussie vanuit het eigen gelijk
Welke integrerende kracht om een samenleving bij elkaar te houden stelt Schippers voor? De discussie van het eigen gelijk. “Maar laten we eerlijk zijn: onze propositie is beter!”
Ik heb een tijd lang discussies gevoerd op nujij.nl en ik verzeker Schippers: daarmee red je het niet!
Misschien interessant om de huidige tijd te vergelijken met de 19e eeuw. Toen waren er vooral liberalen die in de Kamer zaten. De oprichting van de ARP en later andere partijen veranderde dat. Ondanks dat al die liberalen toen zeiden dat hun propositie beter was, kwamen de christendemocraten en socialisten op. Dat leidde tot een clash met bevolkingsgroepen, die er andere prioriteiten, andere gewoonten en andere overtuigingen op na hielden. Deze clash leidde tot de typisch Nederlandse pacificatie. We zoeken naar manieren om de ideologische en culturele tegenstellingen te overbruggen. Dat gaat niet met verboden en contracten, maar het gaat ook niet alleen met debatten. Zeker als de waarden van de Verlichting (waarvoor we teruggaan naar de 18e eeuw) geen gemeengoed zijn voor de leden van een gemeenschap.
We zijn uiteindelijk uitgekomen op een "reasonable pluralism" (John Rawls), met de acceptatie dat er verschillende normen en waarden zijn. Zolang je je houdt aan bepaalde basisrechten en wederkerigheid, mag je mee doen. Die wederkerigheid hoort er wel bij, dus je mag je kleden als moslim als je accepteert dat anderen zich tooien in een kort rokje. Bij het redelijk pluralisme hoort dan wel een bepaalde minimumvariant: je gaat niet naakt over straat en ook niet volkomen bedekt. Eigenlijk meer een norm voor de openbare orde. De opdracht is dan dus een samenleving te bouwen op die verschillen: ondanks verschillen toch een gemeenschap vormen. .
Het bouwen van een gemeenschap gaat met hulp om mensen te laten emanciperen. En vooral: het gaat om tonen dat mensen erbij horen. Leef je eens in in de mensen die in de knel komen. Waarom is het bij een gemeenschap horen zo belangrijk? En waarom heeft die gemeenschap wat te bieden? Dat vraagt een liberaal niet. Toch is dat iets heel natuurlijks, bij een gemeenschap willen horen. Schippers denkt vanuit het klassieke liberalisme en de Verlichting en leeft zich niet in in gemeenschappen waar de Verlichting geen vanzelfsprekendheid is. Iets wat voor socialisten en sociaal-democraten ook lastig is.
Bieden van een vijandbeeld is krachtiger dan debat
Het rare is, dat bij een gemeenschap willen horen, zie ik ook bij de gemeenschap die Wilders volgt. Dat is een eigen krachtige gemeenschap, gebaseerd op het eigen gelijk. De rest van de wereld is ontkenner. De uitweg die Wilders biedt is het bieden van een duidelijke vijand. Wilders-volgers hebben nogal eens een Jehova-getuigeachtige manier van praten. Hun strijd lijkt een Jihad. De strijd tegen een vijand van buiten is altijd een heel motiverende manier om een groep sterk te maken. Daar kan argumenteren niet tegenop.
Is Wilders geen bedreiging van de democratie? Dat komt als boodschap niet zo goed uit voor Schippers, maar is wel degelijk zo. Zij accepteren niet het "reasonable pluralism" en accepteren de wederkerigheid niet. Toch vinden ook zij "onze cultuur is beter"!
Schippers biedt een hartelijk welkom aan de moslima's die gesteld zijn op hun vrijheid. Ze zegt nog wel: we moeten ze binnensluiten. Vreemd genoeg niet een erg klassiek liberale, eerder een christendemocratische invalshoek. Over het hoe komt ze niet veel verder dan werk, kansen, stages. Maar juist bij fanatici helpt dat niet. De vlogger in Zaandstad verdiende goud met zijn treiterfilmpjes. Hij heeft dus kansen gekregen en gebruikt. Je zou hem kunnen zien als het ideaal van Schippers: een parel voor de BV Nederland. Het antwoord is nu vooral woede, verboden en handhaving. Prima om zo'n treiteraar te isoleren hoor, maar hoe sluiten we de rest van die Turks Nederlandse gemeenschap binnen? En die mensen die zo achter Wilders aanlopen, die horen er ook bij!
Hoe bouwen we aan gezamenlijkheid en aan een gemeenschap?
Waarschijnlijk moeten we dan te raden gaan bij de christendemocratie, de socialisten en de sociaaldemocratie. Misschien wel bij de hoop die Jesse Klaver biedt. Niet bij Edith Schippers. En dat is jammer, vind ik, als liberaal.
De BV Nederland biedt hier geen oplossing. We moeten opnieuw de Verlichting ontdekken in een twitterwereld
Grote misvatting 3 van Schippers.
Een liberaal hoeft zich niet af te vragen hoe je een gemeenschap bouwt.
Ik denk dat na de crisis het nodig is dat de liberalen kijken waar hun gedachten over liberalisme een blinde vlek hebben. En dat gaat veel verder dan de economie. In de liberale aanpak heeft de burger slechts de plicht om zich te houden aan het ‘sociale contract’ dat hij of zij verondersteld wordt te hebben afgesloten met andere burgers. Burgers dienen in hun vrijheid anderen niet te beperken. Hoe ga je daarmee om in een wereld met anti-democratische krachten? Hoe ga je daarmee om als er elementen zijn die een strijd tussen Islam en Christendom uitlokken? Toch verboden introduceren? Dat wil Schippers dan weer niet, wel van staatsondermijnende activiteiten, niet van meningen. “Wij moeten een antwoord formuleren dat intelligenter is dan het verdacht maken van alle moslims”.
Op zich niet fout. Maar er mist iets belangrijks. Volgens mij ging het liberalisme teveel over individualisme en te weinig over de gezamenlijkheid. Ze kijkt dus teveel naar individuen die ontsporen. Daarvan zien we nu de rekening. De problemen in Nederland worden zo gemakkelijk toegeschreven aan de PvdA dat het niet in het hoofd van de VVD opkomt dat het liberalisme zelf misschien mede-schuldig is. Het gaat niet om het respect voor de vrijheid, dat blijft.
Het gaat om het negeren van het belang van bouwen van een gemeenschap. Het christelijk geloof en het socialisme zien dat belang wel. Maar beiden zijn wat minder sterk in het denken over het individu. Maar ze kijken naar betrokkenheid bij elkaar en vroeger ook naar wederkerigheid en welbegrepen eigen belang voor gemeenschappen. Ze hebben ook geen sluitend antwoord. Misschien is dat er nog niet.
De discussie vanuit het eigen gelijk
Welke integrerende kracht om een samenleving bij elkaar te houden stelt Schippers voor? De discussie van het eigen gelijk. “Maar laten we eerlijk zijn: onze propositie is beter!”
Ik heb een tijd lang discussies gevoerd op nujij.nl en ik verzeker Schippers: daarmee red je het niet!
Misschien interessant om de huidige tijd te vergelijken met de 19e eeuw. Toen waren er vooral liberalen die in de Kamer zaten. De oprichting van de ARP en later andere partijen veranderde dat. Ondanks dat al die liberalen toen zeiden dat hun propositie beter was, kwamen de christendemocraten en socialisten op. Dat leidde tot een clash met bevolkingsgroepen, die er andere prioriteiten, andere gewoonten en andere overtuigingen op na hielden. Deze clash leidde tot de typisch Nederlandse pacificatie. We zoeken naar manieren om de ideologische en culturele tegenstellingen te overbruggen. Dat gaat niet met verboden en contracten, maar het gaat ook niet alleen met debatten. Zeker als de waarden van de Verlichting (waarvoor we teruggaan naar de 18e eeuw) geen gemeengoed zijn voor de leden van een gemeenschap.
We zijn uiteindelijk uitgekomen op een "reasonable pluralism" (John Rawls), met de acceptatie dat er verschillende normen en waarden zijn. Zolang je je houdt aan bepaalde basisrechten en wederkerigheid, mag je mee doen. Die wederkerigheid hoort er wel bij, dus je mag je kleden als moslim als je accepteert dat anderen zich tooien in een kort rokje. Bij het redelijk pluralisme hoort dan wel een bepaalde minimumvariant: je gaat niet naakt over straat en ook niet volkomen bedekt. Eigenlijk meer een norm voor de openbare orde. De opdracht is dan dus een samenleving te bouwen op die verschillen: ondanks verschillen toch een gemeenschap vormen. .
Het bouwen van een gemeenschap gaat met hulp om mensen te laten emanciperen. En vooral: het gaat om tonen dat mensen erbij horen. Leef je eens in in de mensen die in de knel komen. Waarom is het bij een gemeenschap horen zo belangrijk? En waarom heeft die gemeenschap wat te bieden? Dat vraagt een liberaal niet. Toch is dat iets heel natuurlijks, bij een gemeenschap willen horen. Schippers denkt vanuit het klassieke liberalisme en de Verlichting en leeft zich niet in in gemeenschappen waar de Verlichting geen vanzelfsprekendheid is. Iets wat voor socialisten en sociaal-democraten ook lastig is.
Bieden van een vijandbeeld is krachtiger dan debat
Het rare is, dat bij een gemeenschap willen horen, zie ik ook bij de gemeenschap die Wilders volgt. Dat is een eigen krachtige gemeenschap, gebaseerd op het eigen gelijk. De rest van de wereld is ontkenner. De uitweg die Wilders biedt is het bieden van een duidelijke vijand. Wilders-volgers hebben nogal eens een Jehova-getuigeachtige manier van praten. Hun strijd lijkt een Jihad. De strijd tegen een vijand van buiten is altijd een heel motiverende manier om een groep sterk te maken. Daar kan argumenteren niet tegenop.
Is Wilders geen bedreiging van de democratie? Dat komt als boodschap niet zo goed uit voor Schippers, maar is wel degelijk zo. Zij accepteren niet het "reasonable pluralism" en accepteren de wederkerigheid niet. Toch vinden ook zij "onze cultuur is beter"!
Schippers biedt een hartelijk welkom aan de moslima's die gesteld zijn op hun vrijheid. Ze zegt nog wel: we moeten ze binnensluiten. Vreemd genoeg niet een erg klassiek liberale, eerder een christendemocratische invalshoek. Over het hoe komt ze niet veel verder dan werk, kansen, stages. Maar juist bij fanatici helpt dat niet. De vlogger in Zaandstad verdiende goud met zijn treiterfilmpjes. Hij heeft dus kansen gekregen en gebruikt. Je zou hem kunnen zien als het ideaal van Schippers: een parel voor de BV Nederland. Het antwoord is nu vooral woede, verboden en handhaving. Prima om zo'n treiteraar te isoleren hoor, maar hoe sluiten we de rest van die Turks Nederlandse gemeenschap binnen? En die mensen die zo achter Wilders aanlopen, die horen er ook bij!
Hoe bouwen we aan gezamenlijkheid en aan een gemeenschap?
Waarschijnlijk moeten we dan te raden gaan bij de christendemocratie, de socialisten en de sociaaldemocratie. Misschien wel bij de hoop die Jesse Klaver biedt. Niet bij Edith Schippers. En dat is jammer, vind ik, als liberaal.
De BV Nederland biedt hier geen oplossing. We moeten opnieuw de Verlichting ontdekken in een twitterwereld
Geen opmerkingen:
Een reactie posten