Het is inmiddels een standaard geworden rond ouderenbeleid: ouderen willen langer thuis blijven en ouderen willen zelf de regie hebben. Maar om zelf de regie te kunnen hebben moet je bij alle belangrijke besluiten die je moet nemen ook anderen kunnen vinden. Dat betekent nogal wat voor het zelfstandig wonen van ouderen.
Zelf besluiten vraagt contact met anderen
Het is een drietrapsraket: Om de regie te houden over je eigen leven, moet je zelfstandig kunnen besluiten. Om goede besluiten te kunnen nemen heb je anderen nodig. Simpel gezegd moet je het probleem onderzoeken, informatie verzamelen, opties naar voren halen en dan pas besluiten. Om het probleem goed te kunnen onderzoeken moet je mensen hebben die er heel anders tegenaan kijken dan jij, om informatie te kunnen verzamelen heb je ook anderen nodig en om opties te vinden waar je helemaal niet aan dacht kun je niet zonder anderen. Als je anderen nodig hebt, moet je die op een eenvoudige manier kunnen vinden.
Naarmate je ouder wordt, wordt dat minder gemakkelijk. Het gaat dan niet om de hersens die niet meer willen, maar om het tegenkomen van mensen die kunnen tegendenken. Van de kwetsbare ouderen is bijna de helft eenzaam. Hoe kunnen zij goed de regie over hun eigen leven houden als de mensen die ze tegenkomen allemaal professionals zijn. Professionals waarvan ze niet weten of ze die kunnen vertrouwen. Professionals nog vaak waar de ouderen zich aan moeten aanpassen in plaats van de moeilijke (maar gewenste) situatie waarin de professionals zich mengen met de netwerken rond kwetsbare mensen en zich dus aanpassen aan de oudere zelf.
Niet de ouderenwoning, maar woonomgeving
Het is om die reden dat het belangrijk is om niet te kijken naar de woning waar de oudere woont, maar de blik te verbreden naar de woonomgeving. Een oudere die in een flat zonder drempels met lift woont maar met niemand in de omgeving contact heeft is slechter af dan een oudere in een portiekwoning met een trap en veel mensen in de omgeving die hij kan vertrouwen. Het maakt de oudere niet alleen eenzaam, maar het maakt het ook moeilijker om besluiten te nemen.
Ik denk dat we daarom niet meer moeten praten over oudervriendelijke woningen, maar over ouderen-vriendelijke buurten. Voor wie kampt met beperkingen kunnen de woning, de fysieke omgeving en de afstand tot voorzieningen de bewegingsvrijheid belemmeren. De buurt moet daar op inspelen en niet de woning. Trouwens, ook informele netwerken moeten kunnen floreren op de buurt. Naarmate mensen minder bewegingsmogelijkheden hebben worden ook informele netwerken minder toegankelijk, terwijl zij een belangrijke bron van hulp en contact vormen voor zelfstandig wonende ouderen.
Een dorp om mensen zelfstandig te kunnen zijn
Wil je de regie houden over je eigen leven, dan moet de buurt dat mogelijk maken. Ze zeggen vaak: it takes a village to raise a child, maar is er niet ook een dorp nodig om oudere mensen zelfstandig te laten leven?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten