Ooit gepoogd een initiatief te behouden dat geld kost? Dat zal niet gemakkelijk zijn geweest. Natuurlijk is bewonersinitiatief heel erg in de mode, maar gemeenten geven vooral geld voor innovatie en pilots: startsubsidies of in elk geval eenmalige bijdragen. Er is veel minder voor activiteiten die hun waarde al hebben bewezen. Ook particuliere fondsen doen dat niet. De gedachte is dat als het goed is, de mensen er zelf het geld bij moeten vinden. Dat is misschien erg lastig, maar het is niet gek. Als het zich heeft bewezen in de buurt, dan moet er toch ook geld van mensen uit die buurt te vinden zijn?
De vraag is altijd hoeveel tijd en energie een bewonersinitiatief kan en moet besteden aan het aanvragen van een subsidie en aan het afleggen van verantwoording over de besteding van het toegekende geld. En geef de gemeente eens ongelijk als zij wil weten of het geld goed terecht komt. Het is wel geld van de samenleving. Dan kan de verantwoording veel beter (zie mijn blog) , maar daarmee zijn we er niet.
Bewonersvouchers
Een mooie middenweg is het initiatief Ede Doet van gemeente Ede. Elk woonadres binnen de gemeente Ede ontvangt vanaf 2019 twee keer per jaar een cheque door de brievenbus. Deze cheque heeft een waarde van € 7,50. Deze cheque kan je inzetten om initiatieven van jouw buurtgenoten te steunen of je kan ze sparen om jouw initiatief te realiseren. Iedere bewoner van de gemeente krijgt zo de mogelijkheid om mee te bepalen waar geld naar toe gaat van de €7,50 die hij of zij kan besteden aan een bewonersinitiatief. Weet je veel buurtbewoners te inspireren, dan kan je echt iets voor elkaar krijgen. Dat blijkt ook wel, want sinds 2015, toen Ede met het vouchersysteem begon, zijn er al duizend grote en kleine bewonersinitiatieven van de grond gekomen. Het voordeel: de bewoners kijken nu of ze het geld nuttig besteed vinden, niet de gemeente.
Financiering door de overheid is en blijft kwetsbaar. Ook als bewoners hun vouchers mogen doneren kan de financiering in gevaar komen als de overheid moet bezuinigen. Verder kan de jaarlijkse werving veel energie vragen.
De gedachte om zelf te doen aan vermogensvorming en zorgen voor eigen financiële continuïteit komt te weinig op.
Zelf doen aan vermogensvorming
Het is te lastig, want actieve bewoners willen niet achter geld aan gaan en bij de eigen achterban om geld bedelen. Het heeft ook te maken met de huidige tijd waarin mensen zich niet gemakkelijk voor langere tijd vast willen leggen. Je krijgt makkelijker 40 vrijwilligers een dag bij elkaar dan een vrijwilliger die maandelijks wat werk voor een bestuur wil doen. Toch past het om zelf voorzienend te worden. Bij financiering door de gemeente begint en stopt het geld jaarlijks. Je bouwt geen vermogen op en begint elk jaar weer op 0. Dat betekent dat je super afhankelijk bent geworden van wat er in de mode is, hoeveel geld daarvoor beschikbaar is en of je de verantwoording goed kunt regelen.
Het gebeurt en het kan
Speeltuinverenigingen, sportverenigingen, energiecorporaties, de scouting, de kerken, de vakbeweging, het Rode Kruis, het Wereld Nauurfonds, Greenpeace, de Dierenbescherming: nog altijd is een enorm aantal groepen, organisaties en sociale verbanden actief op het maatschappelijk middenveld tussen overheid en de private sfeer. Zij zorgen dat zij eigen inkomsten hebben en hebben daardoor een stevige positie in de samenleving.
Misschien moeten ook bewonersinitiatieven meer die kant op. Ik zou me zelfs kunnen voorstellen dat in bepaalde dorpen de belasting omlaag kan als het dorpsleven zelf taken op zich neemt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten