maandag 18 februari 2019

Individuele ongemakken en probleempjes

Toen ooit het persoonlijke tot politiek werd gebombardeerd, was niet de bedoeling dat persoonlijke probleempjes op het bordje van de politiek werden gelegd. Het idee was dat  persoonlijke problemen soms duidden op maatschappelijke opgaven. Het was niet zo dat tal van vrouwen een individueel probleem hadden met de verdeling van de taken of ongewenste zwangerschap, er waren maatschappelijke mechanismen die te gemakkelijk werden afgedaan als persoonlijke problemen.

Herken de maatschappelijke opgaven achter persoonlijke problemen
Wat dat betreft zou het persoonlijke weer wat minder persoonlijk en wat meer maatschappelijk moeten heten. Zo erger ik mij aan de reactie op leerlingen die willen dat er meer gebeurt tegen de klimaatverandering. Zij krijgen te horen dat ze maar wat minder moeten vliegen. Daar zit de suggestie in dat het klimaat gered kan worden als de mensen die er zich zorgen over maken zelf wat meer hun best doen, dan kunnen de mensen die zich geen zorgen maken lekker door blijven vliegen. Terwijl je in je eentje eigenlijk niet heel veel invloed hebt op het probleem. Het individuele probleem suggereert dat er geen maatschappelijke collectieve actie nodig is.

Hetzelfde vind ik van de vluchtelingenproblematiek. Die wordt teruggebracht naar een individueel veiligheidsprobleem. Mensen worden vervolgd of bedreigd om hun geloof of overtuiging of sexuele geaardheid. Dat brengt het vluchtelingenprobleem terug tot individuele keuzen of situaties. Ondertussen is er iets heel anders aan de hand. Er is sprake van volksverhuizingen vanwege klimaatverandering, religieuze oorlogen, stammenstrijd. Het is niet zo dat het persoonlijke probleem van de vluchtelingen op het politieke bord wordt gelegd. Er is een collectief maatschappelijk probleem dat leidt tot grote vluchtelingenstromen. (En tot concentratie juist in armere wijken)

Ook ongelijkheid in de economie gaat niet om individuele probleempjes van mensen die niet zo goed mee kunnen komen. De maatschappij werkt met een systeem waardoor kinderen van lager opgeleiden met het zelfde IQ een lager onderwijsadvies krijgen dan kinderen van hoger opgeleiden met hetzelfde IO. Dat zijn geen afzonderlijke persoonlijke problemen, maar het is een maatschappelijke opgave.

De toenemende onzekerheid op de arbeidsmarkt is weer zo'n voorbeeld. Natuurlijk zijn er mensen die graag een flexibele baan hebben om meer greep te hebben op wanneer ze werken. Maar het gevolg is dat als mensen zekerheid nodig hebben om een huis te kunnen kopen of een gezin te starten, er niets is. Datzelfde geldt voor deeltijdbanen. Werk je in het onderwijs dan kun je vaak fluiten naar een fulltime baan. Heel veel mensen willen eigenlijk meer uren werken maar dat kan niet. Het lijken individuele keuzen, maar er zitten maatschappelijke mechanismen achter.

De toegenomen individualisering lijkt te leiden tot individualisering van problemen. Dat versluiert maatschappelijke opgaven.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten