Maak van de Volksbank een staatsbank

We hebben een minister van Financiën die rotsvast vertrouwen heeft in marktwerking. Dat is mooi, maar naast oog voor marktwerking is het ook goed om oog te hebben voor marktfalen. Interessant is dat de Nederlandse overheid Fortis (ABN Amro), SNS Reaal en ING moest redden van faillissement in de wereld van onbekommerde marktwerking. Marktfalen bestaat in het bankwezen. Daarom moet de Volksbank gewoon een overheidsbank en publieke dienst blijven.

Maar de minister heeft haast, want hij weet niet hoe lang het kabinet bestaat en wil per se de aandelen van banken kwijt. Dat is in het geval van de Volksbank toch wel erg jammer, of kunnen we het gewoon dom noemen?

Als je naar een bankkantoor wilt
Enkele van mijn vrienden die moeilijk om kunnen gaan met de wereld van apps, DIGID en internetbankieren zijn overgestapt naar de Volksbank. De reden? SNS heeft in Nederland heel veel filialen (winkels), meer dan ABN Amro en ING bij elkaar. De RegioBank is te vinden bij 443 tussenpersonen. Zelf ben ik blij met de apps en internetbankieren en ik zat al met mijn 18 jaar bij de Postbank, maar heel veel mensen hebben baat bij de Volksbank vanwege de toegankelijkheid. Maar wordt de Volksbank een echte publieke bank, dan stap ik misschien wel over.

De Volksbank is mogelijk wel wat inefficiënter door de vele kantoren. Dat zint de minister niet: hij wil de Volksbank naar de beurs brengen en je krijgt meer geld voor je aandelen als je eerst flink de bezem door de bank haalt en inefficientie weghaalt. En daar ligt precies mijn bezwaar, want wat is inefficiënt? Het bedienen van ouderen die niet meegaan in de internetwereld? Publieke banken kunnen hun prioriteiten richten op maatschappelijke doelen in plaats van alleen winstmaximalisatie.

Gaat dat dan meer kosten voor de klanten? Dat hoeft natuurlijk niet. Omdat een publieke bank geen aandeelhouders heeft die een hoge winstuitkering verwachten, hoeft de bank dat niet te verwerken in de tarieven voor diensten zoals leningen, hypotheken of transactiekosten. En inderdaad is een infrastructuur die ouderen een bereikbare bank biedt wat duurder, maar vermoedelijk houdt dat elkaar in evenwicht.

Houd ons spaargeld en betalingsverkeer veilig
Maar vergeet niet: commerciële banken kwamen niet in de problemen door gewone rekeninghouders. Er was marktfalen en ondanks maatregelen van de EU is dat er nog steeds.Ze lonkten naar hoge winsten, speculeerden dat de Amerikaanse Lehman Brothers bank niet failliet zou gaan. Toen dat wel gebeurde kwamen andere banken in de problemen. Omdat de wereld er niet (financieel) rustiger op is geworden willen we dat natuurlijk voorkomen. En om dit in de toekomst te voorkomen moet er een publieke bank komen, waar ons spaargeld en het betalingsverkeer 100 procent veilig is. De Volksbank zou dat kunnen zijn. 

En als we het toch hebben over marktfalen: hoe komt het dat de grootbanken zo weinig concurreren op de rentevergoeding? De Volksbank kan het kartel doorbreken.

Veilig, met oog voor maatschappelijke waarden die de samenleving als geheel ten goede komen.

Maar zoals gezegd, de minister heeft haast. Hij wil de aandelen van de Volksbank binnen drie jaar verkopen. Met die haast heeft hij overigens bij de ABN Amo ons heel wat geld door de neus geboord gaf Peter de Waard al aan in de Volkskrant.  De aandelen ABN Amro zijn juist voor een zacht prijsje de markt opgegaan op het moment dat andere banken zoeken naar internationale aankopen. UniCredit koopt maar wat graag een bank erbij. 

Ga goed met geld om, houd hem tegen!

P.S. We moeten dan nog wel wat regelen om de politieke invloed op de publieke bank te beperken. Voor je het weet is er een nieuwe minister die beslissingen over leningen of investeringen wil beïnvloeden met oog op de eigen politieke agenda. Dat kan de continuïteit en lange termijn strategieën van de bank juist schaden. Leet het een echte publieke nutsvoorziening worden!

De wereld van goed of fout

De goede toerist! In de NRC van zaterdag 11 oktober stond een artikel over de toerist. Het pleidooi was om een goede toerist te zijn. Wie kan daar nu tegen zijn? Nou, ik dus!

Volle steden
In het artikel stelt de schrijver “het probleem met toerisme is niet de toerist. Het probleem is dat toerisme de wereld steeds meer vervormt tot een soort live-action themapark.” Inderdaad is er steeds meer toerisme en de toeristen gaan naar populaire plekken als Amsterdam, Barcelona, Parijs, Wenen. Daardoor lopen die steden vol. Best een probleem, waarbij de binnensteden steeds minder echt bewoond worden, omdat het rendabel is om je woning via airbnb te verhuren.

Wees een goede toerist
De oplossing: wees een “goede toerist”. Ga dus naar een stad of gebied waarvan je nog nooit hebt gehoord. In een land waarvan je de taal niet kent en waar ze liefst ook geen Engels spreken. Boek geen hotel of Airbnb, maar vindt ter plekke iemand bij wie je op de bank mag slapen, liefst ergens in een buitenwijk. Reis alleen.

Elitaire zooi
Kijk en daar begin ik dus te steigeren. Wat een elitaire gedachte! Hebben we het dan helemaal fout gedaan? Ja, ik heb geinterraild en bezocht Wenen, Rome, Athene, Lissabon, Londen. Helemaal fout dus! Niet de cultuur in Rome opsnuiven, maar ga toch naar Atignano! Dat dat overigens heel wat lastiger bereikbaar is, zal dan wel nog beter zijn. Ook het tripje met de kinderen naar Disneyland Parijs zal wel fout zijn geweest, we hebben ons toen immers ook in Parijs begeven: we hadden een doel en wilden wat zien, we hadden verlangens. Dat blijkt dus hardstikke fout! Want je moet niet naar die culturele steden gaan. “Dit is wat een goede toerist volgens mij doet. Hij laat zichzelf achter, heeft geen verlangens, geen lijstje dat afgewerkt moet worden, maar vaart mee op de stroom.” Het advies is immers helder: “En voor wie dat te eng klinkt, oncomfortabel of gevaarlijk zelfs, is er altijd nog een alternatief: blijf gewoon lekker thuis.” De elite heeft Rome en Barcelone nu wel bezocht, voorkom dat het gepeupel er nu heen gaat.

Indelen in goed of fout
Waar ik bezwaar tegen heb, is het indelen in goed of fout. Als het een morele oproep is om je netjes te gedragen en niet de boel onder te kotsen heb ik er geen bezwaar tegen, maar waar haalt iemand het idee vandaan om de toeristen ook in te delen in goed en fout om hun bestemming? Wat? Je was naar Florence? Foei, foute toerist!

Niet argumenteren maar de morele kaart trekken
En is dat niet meer en meer een vloek van deze tijd om niet te argumenteren, maar meteen in te delen in goed of fout? Het doet mij denken aan kijken naar het commerciële nieuws (fout) in plaats van de publieke omroep (goed). Of tanken bij Shell (fout) in plaats van bij Tamoil (kleiner, dus oké) of elektrisch rijden (ook al laadt je ’s nachts je auto op met foute stroom).

Indelen in goed en fout is het gesprek niet aangaan met een ander die andere keuzen maakt. Waarom maakt hij die keuzen? Waarom is die keuze logisch vanuit zijn perspectief? Hoe kunnen we mensen helpen een keuze te maken die minder schadelijk is? Moeten we als we zaken niet goed vinden regels stellen of bepaalde zaken gewoon verbieden (airbnb dat het wonen in de binnenstad verdringt en hotels uit de markt drukt).

Blijft mij over samen te vatten dat het een fout verhaal was in de NRC