maandag 24 oktober 2011

Lessen van Occupy Wall Street

De persaandacht die de Occupy Wall Street-beweging (OWS) krijgt laat zien dat veel mensen snakken naar een enthousiaste jonge club die ongenoegen vertaalt. Of OWS een grote toekomst heeft weet ik niet, maar er zijn wel interessante ontwikkelingen die samenkomen in OWS. Die ontwikkelingen zetten zeker door. Ongenoegen en werkwijze krijgen meer aandacht dan een geformuleerd haalbaar doel. Dat is ook veel belangrijker dan het formuleren van SMART eisen aan (wereld)leiders: participatieve democratie, eigen vereantwoordelijkheid nemen en geen systeem accepteren dat ver van gewone mensen beslist zonder verantwoording af te leggen.

1. OWS is principieel participatief democratisch. OWS heeft iets anarchistisch. Kijk naar de General Assembly van New York: het is chaotisch, er zijn geen leiders, het is gericht op het komen tot consensus. Het gaat buiten partijen om. Men zoekt een nieuwe vorm van gedecentraliseerde participatieve democratie. Dat proces krijgt heel veel aandacht. David Graeber is daarbij een belangrijke inspirator. Hij deed ervaring op met participatieve democratie in Madagaskar. Opvallend is dat er niet gesproken wordt over eisen aan de overheid (veel linksen vinden dat jammer), maar dat men direct aan de slag wil. Ongenoegen vertaalt zich in directe confrontatie met mensen die zich te buiten gaan in het liberale economische systeem. Die participatieve democratie is voor velen romantiek en onhaalbaar, maar het slaat wel aan!
2. Het is veel breder dan op de TV overkomt. Overigens is er een sterke vergelijking met de acties in Spanje: ook daar werd volop geparticpeerd en gediscussieerd. Er is een sterke verbinding met de academische wereld. Jeffrey Sachs, Joseph E. Stiglitz, Lawrence Lessig: er komen heel wat academici langs om te spreken!
3. Iedereen hoort erbij, maar daar moet je wel voor in beweging komen. Het is een Opt-in werkwijze. Iedereen die wil doet mee en moet mee kunnen doen. Principieel anders dan de rechtse anti-Islamitische stromingen is er het dogma dat wie wil meedoen ook kan meedoen. Daardoor blijven brommers en negativo's buiten. Dat kun je gemakkelijk noemen. Dat gebeurt ook. Het wordt aangegrepen om te laten zien dat het een romantisch onhaalbaar ideaal is. Want je kan niet zomaar mensen er buiten laten en je discussieert met gelijkgestemden. Maar het toont een nieuw soort onbehagen: namelijk over mensen die zich buiten de samenleving plaatsen. Niet alleen zeuren en je buitensluiten, neem je verantwoordelijkheid dan!
4. Mensen zijn niet wars van de overheid, maar geloven niet dat daar het antwoord vandaan kan komen bij wereldwijde uitwassen en corruptie. Hoewel de werkwijze heel anarchistisch is, hoor je geen pleidooien voor het opheffen van de staat (of in elk geval krijgen die geluiden weinig weerklank). Wel is men sterk gekant tegen de globalisering. Er ligt een link met de anders-globalisten. Tegen een globalisering die zich voltrekt buiten elke politieke verantwoording. Er is op globaal niveau geen countervailing power.

Al zou OWS een oprisping blijven en wegebben, dan blijven deze ontwikkelingen toch van belang voor de toekomst. OWS is belangrijk. Zowel voor links als voor rechts! Zo laat Lessig weten in dit filmpje:

Geen opmerkingen:

Een reactie posten