Een crisis is een kans?

Het is gevaarlijk om te schrijven over wat er na de corona-crisis in de wereld moet gebeuren. Ik zie namelijk veel mensen die menen te moeten opmerken dat alles anders moet. Een crisis is een kans! Maar helaas: dat houdt dan vaak in dat na de crisis moet gebeuren wat ze voor de crisis al riepen. Klimaat, zorg geen markt, meer geld naar de zorg, het leger weer op volle sterkte brengen, grensbewaking invoeren, tegenhouden van vluchtelingen of juist niet. Meer Europa omdat we zien dat de landen zo verbonden zijn, of juist minder nu we zien dat de landen eigen land eerst roepen. Ik hoor bijvoorbeeld bij de mensen die de ziektekostenverzekering van de VS gevaarlijk vond, dat roep ik nu dus nog. Ik ben dus zelf niet erg veranderd door de crisis.

Wat blijft na een ramp?

Als je huis in brand staat neem je je van alles voor, maar uiteindelijk komt het er op neer dat je het rieten dak liever vervangt door dakpannen, het belang van een goede verzekering opnieuw wordt vastgesteld en de eerste tijd je wat voorzichtiger bent met vuur. De kwetsbaarheid voor brand leidt tot ingrepen. Maar het is niet zo dat als je de brandweer bevoegdheden geeft, je besluit dat die bevoegdheden ook na de brand in stand moeten blijven. Of dat je brandweerman wordt in plaats van consultant. 

Welke kans moet er dan gepakt worden?

Wat moet er dan veranderen? Geen handel meer met China? Dat is economisch een zware slag voor beide landen. Het kan. Dat zal hoop ik niet gebeuren. Hoogstens moet er een andere definitie komen van wat je in eigen land beschikbaar moet hebben. Wel de productie van vaccins, niet de productie van kinderspeelgoed, telefoons en webcams. Meer IC bedden permanent klaar hebben? Dat is te duur. Liever een plan om snel te kunnen opschalen. In de VS werd niet wc-papier gehamsterd, maar wapens. Dat was voor velen een goede voorbereiding op een crisis. Dus ook op de volgende crisis. Meer geld naar de zorg? Dat gebeurt al jaren. En let eens op hoe weinig geld we na de crisis nog over hebben....

Meer online vergaderen? Lijkt me een mooie, maar wat zal ik blij zijn als ik weer mensen om me heen heb bij vergaderingen en hun lichaamstaal beter zie. We hebben ook het online lesgeven ontdekt, dat zou ik graag meer gecombineerd zien worden met het klassikaal onderwijs. Wat de discipline bij de kinderen is bij klassikaal werken een stuk groter.

Eerst eens worden over wat belangrijk is

Wat je na een ramp wel kan doen is nadenken over wat voor jou belangrijk is en wat je lief is. Daar zijn we het in Nederland nog niet allemaal over eens. Was dat onze welvaart en Nederland als internationaal handelsland? Was dat onze internationale oriëntatie en de bereidheid andere landen te helpen? Of was dat onze solidariteit in buurten en dorpen? Was het belangrijkste een onwrikbaar geloof in God of juist een liberale samenleving waarin individu en collectief in evenwicht is? Iedereen heeft toch een ander beeld. Strijd tegen het eenzaamheidsvirus slaat denk ik wel aan bij iedereen, maar al snel daarna beginnen de verschillen te komen. 

Daarom ben ik er meer voor het eens te worden over wat de belangrijkste waarden zijn. Vervolgens is het nog lastig om daar conclusies uit te trekken.

Moeten we bijvoorbeeld ons land isoleren om te voorkomen dat er ooit een virus inkomt (onkwetsbaar worden), of moeten we juist samen werken om sneller elkaar te informeren en sneller op te kunnen schalen (leren en de volgende ramp beter kunnen aanpakken). Wil je leren om de volgende keer beter en sneller te kunnen reageren? Of wil je weg van risico's en neem je de economische en culturele schade die daarbij hoort voor lief?

Wil je leren om beter te kunnen reageren, dan kun je meer aandacht geven aan de obesogene omgeving (overgewicht is een kwetsbare factor bij virussen), het samenleven met elkaar, je buren kennen en een beetje op hen letten. 

Maar ik vrees dat ik ook dat al voor de crisis vond.