Al vaker is betoogd dat de aansluiting van de politiek bij lager opgeleiden veel slechter is dan die van hoger opgeleiden. Reden voor kamervoorzitter Verbeet om te bepleiten: "De volksvertegenwoordiging moet een redelijke afspiegeling zijn van de samenleving. En dus moeten mensen met wat minder opleiding, maar veel levenservaring er ook een plaats kunnen vinden. Het zou meer mensen het gevoel kunnen geven, dat het Parlement er niet alleen vóór hen is, maar dat het ook ván hen is" Het klinkt redelijk, is het dat ook? Nee!
Het lijkt erg op het pleidooi voor meer vrouwen in de politiek en meer vrouwen in de raden van bestuur en raden van commissarissen. Ik ben een groot voorstander van werken met gemengde teams omdat iedereen een andere kwaliteit kan inbrengen. Verder is het wel degelijk een slechte zaak dat lager opgeleiden niet het gevoel hebben dat mensen in de politiek zich kunnen realiseren in wat voor omstandigheden zij leven en welke beslissingen voor hen belangrijk zijn.
Verbeet sluit aan bij de Diplomademocratie van Mark Bovens. Volgens Bovens is Nederland hard op weg naar een nieuwe tweedeling, die tussen hoog en laagopgeleiden. De hoog opgeleiden bezetten inmiddels vrijwel alle beslissende functies in de samenleving. En weer klinkt het redelijk: meer lager opgeleiden in de kamer.
Vervolgens gaat Verbeet in op de vitaliteit van de democratie. "Zoals de politicoloog Meindert Fennema onlangs in De Volkskrant schreef: “Als we democratische vertegenwoordiging zien als een afspiegeling van de opvattingen van kiezers in de Tweede Kamer, dan is ons parlement de laatste jaren een stuk democratischer geworden.”" Je kunt je bijna niet voorstellen dat ze dit zo serieus neemt, ik geloof dat het eerder een cynische opmerking was, maar met Fennema weet je het nooit. De representativiteit is misschien verbeterd, maar is dat democratischer?
Nu ben ik niet zo blij met de samenstelling van de Kamer. Maar dat is omdat vroeger de beste mensen graag in de Kamer wilden en nu hun carrière elders zoeken.
We moeten representativiteit toch echt niet met democratie verwarren. Het aantal dementen in de Kamer is niet zo heel groot, terwijl het aantal dementen in de samenleving toeneemt, zie je dat nog niet terug in de Kamer. Het aantal zware drinkers is waarschijnlijk al goed vertegenwoordigd, maar andere verslavingen zie je te weinig. Geen reden toch om meer dementen in de Kamer te zetten? En wat dachten we van het aantal mensen dat niet kan rekenen? Die zijn al redelijk vertegenwoordigd, maar moet dat percentage dan echt omhoog?
De binding van de Kamer met de samenleving is niet zo goed. Maar laten we eens gaan naar de lager opgeleiden. Het is de vraag of lager opgeleiden dan beter voor de lager opgeleiden kunnen opkomen. Het enige is dat zij zich beter in kunnen leven, wat op zich ook wat waard is. Het Sociaal en Cultureel Planbureau zegt hierover: "In hoeverre individuen en groepen erin slagen sociaaleconomisch, sociaalcultureel en politiek te participeren wordt bepaald door een ingewikkeld samenspel van individugebonden en maatschappelijke factoren, die elkaar kunnen versterken of tegenwerken. Ook kunnen er grote verschillen zijn in de snelheid waarmee verschillende groepen burgers erin slagen hun leefsituatie op een van de domeinen te verbeteren. Die verschillen kunnen te maken hebben met exogene factoren, zoals ongunstige macroeconomische ontwikkelingen, maar ook met individuele omstandigheden en gedragingen (bv. niet afgemaakte opleiding, drugs en drankgebruik) die mede bepalen of en hoe de leefsituatie verbetert of verslechtert."
Kortom: lager opgeleiden herkennen zich minder in de politiek, omdat zij minder dan hoogopgeleiden er in slagen hun leefsituatie zelf te verbeteren. Heel slecht als er weinig politici zijn die hun situatie herkennen en weten waar zij problemen mee hebben. In die zin is de zwakke verbinding tussen politiek en lager opgeleiden meer een aanklacht tegen het liberalisme, dan een pleidooi voor meer lager opgeleiden in de politiek, bijvoorbeeld in de VVD. Het lijkt een beetje op het aantrekken van een spijkerpak in plaats van een kostuum om zo de kiezers meer het gevoel te geven dat ze vertegenwoordigd worden. Ik trek zelf als ik invloed wil hebben juist mijn pak aan. Dat werkt namelijk als een luidspreker.
Wat mij betreft is de politiek de verbinding met de haarvaten van de samenleving verloren. Vertrouwen van lager opgeleiden in de politiek zal niet gewonnen worden door meer lager opgeleiden. (Het gaat om de alledaagse democratie en de democratische gezindheid, schreef ik al eerder) Voor wat betreft de Kamer pleit ik voor hoge kwaliteit. Een goed opgeleide man als Den Uyl had een goede verbinding met de arbeiders. Zijn tegenpool Wiegel (geen drs) had naar mijn idee ook een uitstekende verbinding met de samenleving. Lager opgeleiden willen vertegenwoordigd worden, maar ook trots zijn op hun vertegenwoordiger!
Deze bijdrage van Lilian Helder is toch tenenkrommend (ze is wel goed opgeleid)? Een goede vertegenwoordiger van de PVV had erop gehamerd dat celstraf een betere vergelding was. Lilian Helder (na Wilders en Agema het hoogste aantal PVV stemmen) zei iets anders en gaf aan weinig te snappen van statistiek:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten