donderdag 14 maart 2013

Evaluatie van Project X: leren we er nog wat van?

In een oude grap komt een medewerker naar zijn baas. Door de fout van de medewerker zijn er verkeerde mallen gebruikt en heeft het bedrijf een strop van een miljoen. De medewerker neemt zijn verantwoordelijkheid en zegt: “Ik bied mijn ontslag aan want door mijn fout zijn we de boot ingegaan”. Zegt de baas: “Wat? Neem je ontslag? Net nadat ik een miljoen heb geïnvesteerd in je opleiding?!

Deze belegen mop schoot mij te binnen toen ik zag dat de burgemeester van Haren zijn ontslag indiende. Het rapport van Cohen is ook heel hard over de gemaakte fouten. Zeker, de impact van het gebrekkige optreden in Haren vanwege Project X is groot. “Iets wat begon als een “feestje” eindigde met gewonden, een totale schade van tegen de miljoen euro, plunderingen, geweld tegen politiemedewerkers en een forse inbreuk op het veiligheidsgevoel van de bewoners van de gemeente”.

Een essentieel onderdeel van het optreden van de burgemeester is het formeel aanvragen van steun van omliggende gemeenten. “Op voorstel van de burgemeester wordt de organisatie veranderd: er wordt opgeschaald naar wat in het jargon heet: GRIP 31. GRIP staat voor Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure. Dat betekent een heel andere organisatie, waarbij het zwaartepunt niet meer bij de openbare orde en de politie ligt, maar bij ramp- en incidentbestrijding, waarbij ook de brandweer en de andere hulpdiensten worden ingeschakeld en waarbij de burgemeester opperbevelhebber is. De burgemeester, gesteund door de Officier van Justitie, wil graag dit relatief hoge niveau van GRIP, omdat de gemeente naar zijn oordeel zo meer mogelijkheden krijgt om de zaak grootschaliger aan te pakken.” Dat was misschien wel zijn grootste fout. 

De organisatie wordt hierdoor een stuk ingewikkelder en vraagt veel extra inzet van medewerkers in formele, verplichte structuren. Zo kan de gemeente dus niet snel optreden en dat is juist tegenover zoiets beweeglijks als een sociale media-event onverstandig. Maar de gemeenten zouden op een informele ondersteuningsvraag misschien niet steun hebben toegezegd, was de reactie, niet alleen van de burgemeester, maar ook van de omliggende gemeenten. Dat was nu eenmaal afgesproken.

Bureaucratie en formele organisatiestructuren zijn dus niet aan de orde in zo'n geval. Daar heeft de commissie die het onderzocht ongetwijfeld gelijk in. Het rapport is ook zeer interessant en goed leesbaar. En inderdaad: de conclusies zijn niet mals. 

De burgemeester is veel meer verantwoordelijk dan hij zelf dacht (sic). “Bats liet verder weten dat de toon van het rapport van de commissie-Cohen meer bij de burgemeester lag dan hij aanvankelijk had verwacht. Met een aantal conclusies uit het rapport zei hij ook “tot op de dag van vandaag nog slecht uit de voeten te kunnen”.” Misschien is precies die reactie een goede reden om te vertrekken.

Okay, dan moet je dus weg. 

Maar wordt dat nu de standaardreactie na evaluaties? Dan durft niemand meer een evaluatie te vragen. Er lopen is Nederland weinig mensen rond die ervaring hebben met de positie waarin Bats zich heeft bevonden. Want burgemeesters van grote gemeenten bevinden zich in een heel andere positie. Jammer dus dat die ervaring nu verdwijnt. Misschien is Bats het aan zijn stand verplicht om het geld dat op deze manier in zijn opleiding is gestoken productief in te zetten voor training, intervisie en dergelijke.

Evaluaties zijn er om van te leren. Dat is waardevol, niet om te weten welke mensen moeten aftreden. Dat is misschien wel onhandige bijvangst. We steken nogal wat geld in fouten van publieke functionarissen. Kunnen we die opleidingen niet te gelde maken? 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten