donderdag 7 november 2024

De Gouden Eeuw van de Robber Barons

Donald Trump belooft een nieuwe Golden Era voor Amerika in te gaan luiden. Wat weinig werd opgemerkt is dat hij daarmee verwijst naar de Gilded Age waarin de rijkdom van industriëlen buitensporig was. Het wordt ook wel de tijd van de "Robber Barons", de roofridders, die zichzelf schaamteloos verrijkten zonder dat de armen er van profiteerden. Grote rijkdom ging samen met grote armoede.

De weg vrijgemaakt voor Robber Barons
Net zoals de oorspronkelijke Robber Barons van de Gilded Age, die profiteerden van weinig regulering, goedkope arbeid en economische concentratie, zagen we onder Trump I al een nadruk op economische deregulering en belastingverlagingen voor bedrijven om de weg vrij te maken voor de robber barons. Interessant: dominante politieke kwesties waren cultureel (vooral met betrekking tot verbod, onderwijs en etnische of raciale groepen) en economisch (tarieven).

Dat gaat Trump nu voortzetten door de regelgeving op het gebied van milieu en klimaatverandering sterk te verminderen ten gunste van de winning van fossiele brandstoffen, het ministerie van Handel op te heffen en de onafhankelijkheid van federale agentschappen zoals de Federal Communications Commission (FCC) en de Federal Trade Commission (FTC) te beëindigen.

In de eerste periode, toen Trump niet was voorbereid, voerde hij belastingverlagingen door, vooral voor bedrijven en de rijkste individuen, en zette zich in voor minder regulering. Net als in de tijd van de Robber Barons gaf dit bedrijven ruimte om op grotere schaal te opereren zonder strikte beperkingen. Net als in de Gilded Age is de welvaartsongelijkheid al jaren toegenomen, deels door beleid dat grotere bedrijven en de superrijken bevoordeelt. De Democraten hebben hier overigens weinig aan veranderd, een grote fout. Net zoals in de Gilded Age zien we een situatie waarin een kleine groep individuen en bedrijven (zoals techgiganten) enorme economische macht uitoefent, vergelijkbaar met het monopolistische gedrag van destijds.

Trickle down economics fabel
Het aanstellen van Elon Musk past precies in het scenario van de Robber Barons Age. Het zorgt voor een nauwere band tussen grote bedrijven en de federale overheid. Het klinkt aantrekkelijk: die bedrijven verdienen geld en brengen werkgelegenheid. Reagan vatte dat samen als de overheid is niet het antwoord, maar het probleem. Het idee van de Robber Barons is dat de welvaart van iedereen toeneemt als de rijken rijker worden. Dit idee van "Trickle Down" is dat door de rijken alle kansen te geven de economie harder te laten groeien. Reagan scheepte de Verenigde Staten juist op met een gigantisch begrotingstekort. 

Maar hielp het? Nee!

De economen Hope en Limberg bestudeerden in 2020 gegevens uit 18 landen over een periode van vijftig jaar, en ontdekten dat belastingverlagingen voor de rijken er alleen maar in slaagden de ongelijkheid te vergroten en de rijken rijker te maken, zonder enig gunstig effect op het reële bbp per hoofd van de bevolking en werkgelegenheid. Hieruit blijkt dat de belastingverlagingen voor de hogere klasse niet doorsijpelden naar de bredere economie. Jammer voor de armen die op Trump hopen. Maar Trump heeft meer in de aanbieding.

Gouden eeuw voor praktisch opgeleiden?
Met tarieven wil Trump vervolgens de industrie die vertrok naar lage lonen landen weer terughalen. 

Dat is het tweede deel van zijn programma. De aantrekkingskracht van Trumps MAGA-praatjes is vooral gericht op mensen die geen vervolgonderwijs kregen. De mensen die in fabrieken werken vinden het prachtig. En begrijpelijk: fabrieksbanen boden werknemers ooit een goed inkomen, ook al hadden ze weinig opleiding genoten. De democraten hebben de praktisch opgeleide kiezers verloren. Trump belooft ze de Gouden Eeuw. 

Maar dit veronderstelt dat bedrijven bereid zullen zijn minder gekwalificeerde werknemers in dienst te nemen en de lagere productiviteit die daarmee gepaard gaat, te verdragen. Dat gaat niet gebeuren. Bijkomend probleempje: de werkloosheid in de VS is erg laag. Om het werk te laten doen zullen werkgevers hopen op migranten. 

Knap hoor: winnen van een zwarte vrouw
Trump heeft voor de tweede keer van een vrouwelijke presidentskandidaat gewonnen, dit keer zelfs van een vrouw van kleur. Knap hoor, in een land dat vrouwen nog altijd ziet als "te licht" voor het presidentschap. Ook in Nederland is die gedachte niet ver weg. Met praatjes om de armen aan te trekken en de rijken te paaien. Een prachtig voorbeeld van propaganda waar vooral laag opgeleiden en macho mannen voor vielen. De rijken zullen er wel bij varen, de staatsschuld en de armen niet.

Amerika heeft gekozen en moet zich opmaken voor een toekomst met ongelijkheid en Robber Barons, roofridders.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten