Vertrouwen kun je niet makkelijk aanwijzen als doorslaggevende factor in de economie. Eerder telt geld, productiviteit, marktmacht, innovatie. Juist in Nederland moeten we weten dat vertrouwen juist wel de doorslaggevende factor is. Het vormt de basis van samenwerking tussen bedrijven, consumenten en financiële instellingen.
Vroeger deden groepen mensen alleen zaken met mensen die ze kenden. Dat beperkte het economisch verkeer en zorgde dat mensen niet leerden van anderen. Nederland weet als geen ander land dat handel drijven niet kan zonder vertrouwen. Nederland verdiende juist geld door betrouwbaar te zijn. Daarom wilde mensen wel handel drijven met de Nederlanders (ook al waren ze bot en dreven ze je tot het uiterste).
Vertrouwen droeg bij aan de rijkdom van Nederland
De
oprichting van de Amsterdamsche Wisselbank in 1609 zorgde voor
stabiliteit in de handel. Handelaren vertrouwden erop dat de bank hun
deposito's veilig hield, Dit zorgde ook dat internationale
betalingen efficiënter werden. De bank verloor het vertrouwen toen in 1794 naar buiten kwam dat de Amsterdamse Wisselbank voor miljoenen guldens illegaal blanco krediet had verstrekt aan de VOC en de stad Amsterdam. Je niet houden aan regels luidt op termijn de val van de bank in.
Stel je voor dat niemand meer vertrouwen heeft in de bankensector. De bankrun, laat zien hoe belangrijk vertrouwen is voor de stabiliteit van een economie. Consumenten zouden massaal hun geld opnemen, bedrijven zouden geen toegang meer hebben tot financiering en de hele economie zou in een neerwaartse spiraal belanden.
Maar denk ook aan het recht. Een duidelijke en betrouwbare juridische infrastructuur draagt bij aan het vertrouwen in economische transacties. Nederlandse rechters stonden bekend om hun rechtvaardige en voorspelbare beslissingen. Hierdoor durfden handelaren langeafstandstransacties aan te gaan zonder angst voor willekeurige annuleringen of misverstanden.
Denk bij vertrouwen ook aan verzekeringen. De maritieme handel bracht aanzienlijke risico's met zich mee, zoals piraterij en schipbreuk. Verzekeringsmaatschappijen uit steden als Rotterdam en Amsterdam boden oplossingen waardoor ondernemers niet meteen failliet gingen. Dat vergrootte het vertrouwen in internationale handel.
De aandelenmarkt is ook gebaat bij vertrouwen. Bedrijven doen hun uiterste best om betrouwbaar en voorspelbaar te zijn, dan kunnen ze geld ophalen van investeerders. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden stond bekend om zijn relatief stabiele politieke klimaat en economische voorspoed. Deze stabiliteit gaf investeerders vertrouwen dat hun geld niet plotseling door de staat zou worden onteigend, zoals in sommige andere Europese landen gebeurde. Dit vertrouwen was een belangrijke stimulans voor het succes van de aandelenmarkt.
Vertrouwen in tijden van Trump
Een economie functioneert doordat miljoenen transacties
plaatsvinden tussen mensen die elkaar vaak niet persoonlijk kennen: ze maken deals! Consumenten die online aankopen doen vertrouwen op het bedrijf om te
leveren en een betrouwbaar juridisch systeem om het bedrijf dat dit
niet doet aan te pakken. Zonder dat vertrouwen zouden economische
relaties wankelen of zelfs volledig instorten.
Dit vertrouwen wordt momenteel in een hoog tempo afgebroken in de VS. In Canada, Mexico en de VS weten ze niet of Trump nu wel of niet met invoerheffingen komt. Stel je voor dat je wilt investeren! Dan weet je niet waar je aan toe bent. Zou je niet liever investeren in een stabiel land waar je weet wat de regering zal doen? Willen de Canadezen eigenlijk nog wel Amerikaanse producten kopen?
Als de president van de VS maatregelen neemt die overduidelijk strijdig zijn met verdragen, de grondwet of gewone wetten, kun je dan wel vertrouwen op de de VS? Als de president hooligans die met geweld het Capitool bestormen gratie geeft, kun je dat land dan nog vertrouwen? Wat als hooligans jouw bedrijf aanvallen omdat Trump niet blij is met je bedrijf? Als de VS een NAVO verdrag heeft getekend en tegelijk niet uitsluit een ander NAVO land binnen te vallen om het grootste eiland ter wereld in te nemen?
Terecht maken we ons hier zorgen over het vertrouwen in de overheid, maar hier in Nederland hebben we het nog goed getroffen!
Vertrouwen is financieel aantrekkelijk
Vertrouwen is de onzichtbare kracht die de economie draaiende
houdt. Het zorgt ervoor dat consumenten kopen, bedrijven investeren
en financiële markten functioneren. Zonder vertrouwen stagneert de
economie, met alle gevolgen van dien. Door te investeren in
transparantie, ethisch handelen en technologie kunnen bedrijven en
overheden bijdragen aan duurzame en stabiele economische groei. Lees er over in het boek van Francis Fukuyama "Trust; the social virtues and the creation of prosperity". Uit 1996, maar misschien juist nu weer actueel.
Natuurlijk is er verontwaardiging over Trump en zijn gebrek aan ethiek. Maar uiteindelijk is vertrouwen niet alleen een morele kwestie, maar ook een economische noodzaak. Dat gaan ze in de VS nog voelen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten