Vertraagde publieke verontwaardiging

Soms is de ophef over volstrekt foute zaken plotseling hoog, maar is er juist een verbeterende situatie. Denk aan de loonkloof tussen mannen en vrouwen, denk aan de ophef over fraude en omkoping. Het was vroeger mogelijk dat de belastinginspecteur een groot stuk vlees meekreeg bij controles. Dat hoorde erbij. Er kon volop geprofiteerd worden van voorkennis bij aandelenhandel. Mensen vonden het logisch dat vrouwen minder verdienden. Het was gebruikelijk dat mannen niets deden in de huishouding.

Niet meer gewoon accepteren
Het is een interessant en vaker voorkomend mechanisme. Vroeger was het probleem erg aanwezig, maar zo normaal of de informatie zo gefragmenteerd, dat het niet als een opvallend, afzonderlijk nieuwsverhaal wordt gezien. Het was de "standaard."

Criminaliteit daalde voordat politieke crimefighters populair werden
Het meest bekende voorbeeld is de straatcriminaliteit. In de jaren 80 is straatcriminaliteit hoog en stijgt gestaag. Het is een sluimerend, bekend probleem. Criminaliteitscijfers beginnen begin 2000 significant te dalen dankzij allerlei factoren (betere economie, andere politiestrategieën, etc.). Er komen berichten in de krant en op TV, omdat het blijkbaar toch een belangrijk onderwerp was. Mensen realiseren zich dat straatcriminaliteit echt een belangrijk probleem is en bijdraagt aan een gevoel van onveiligheid. De emotie over ‘wat er nu eenmaal bijhoorde en nu niet meer kan’ neemt toe. Vervolgens krijgen crimefighters stemmen.

Je zou het "vertraagde publieke verontwaardiging" kunnen noemen.

Publieke opinie en electoraal gedrag hebben nu eenmaal veel meer te maken met emotie, verhalen en perceptie dan door droge statistieken. Verontwaardiging, vertraagd of niet, bepaalt de stem meer dan het feit dat het nu minder voorkomt.

Misdaad piekte in de VS in de jaren 90 en daalden daarna
De misdaadcijfers in de VS piekten begin jaren 90 en zijn daarna spectaculair gedaald. Toch was "law and order" een centraal thema in de campagnes van Donald Trump in 2016 en 2020. Hij schetste een beeld van Amerikaanse steden als "bloodbaths" die onveilig waren geworden, een beeld dat veel beter paste bij de realiteit van 1992 dan van 2016. De ophef was gebaseerd op geïsoleerde, maar veel op TV uitgezonden incidenten en niet op de algemene dalende trend. Ik heb de cijfers erbij gepakt. In 1990 was het aantal misdaden 14.475.600 op een bevolking van 248.709.873 (1 op 17 inwoners) en het aantal moorden 23.440 (1 op 10610 inwoners). In 2016 was het aantal misdaden 9.214.136 op een bevolking van 323.405.935 (1 op 35 inwoners, gehalveerd) en het aantal moorden 17.413 (1 op 18572 inwoners, bijna gehalveerd).

Je ziet nu dat hij ingrijpt vanwege de “enorme” criminaliteit in door Democraten bestuurde steden. Vooral waar concentraties van armoede te vinden zijn, zijn meer moorden en vaker leveren Democraten de burgemeester. Daling van de criminaliteitscijfers maken geen enkele indruk op hem.

Criminaliteit in Washington DC steeg in de jaren Trump
en daalde in de jaren Biden

Washington DC: moorden stegen na aantreden Trump en daalden na aantreden Biden

Ik heb even de cijfers van Washington DC gepakt. De cijfers zijn inderdaad duidelijk slechter dan van het totaal in de VS en nog altijd reden tot zorg. Maar tussen 2016 en 2021 (Trump 1) steeg het aantal moorden en dat is gedaald sinds Biden (2021- 2024) aantrad.

	Moorden in Washington DC
1990		472	1 op 1286 mensen
2016		136	1 op 5031 mensen Start Trump 2017
2021		226	1 op 2964 mensen Start Biden 2021
2024		187	1 op 3755 mensen

Overigens zijn er ergere steden, bijvoorbeeld St. Louis met 1 per 1562 mensen, maar dat ligt in Tennessee, een vooral Republikeinse staat (St. Louis heeft wel een Democraat als burgemeester). Bovendien had daar niet een medewerker van Trump te maken met criminaliteit. En misschien wil Trump wel het leger bij hem in de buurt hebben?

Hoe dan ook: Trump maakt gebruik van de vertraagde publieke verontwaardiging en zet het leger in terwijl de cijfers verbeteren.

P.S. Ook het asielprobleem is een voorbeeld. Het aantal asielaanvragen in de EU piekte tijdens de migrantencrisis van 2015-2016. Juist na de piek, tussen 2016 en nu, is de politieke en maatschappelijke ophef over immigratie tot een kernissue uitgegroeid. De PVV kreeg een enorme winst in 2023 met een campagne die grotendeels draaide om immigratie, jaren na de eigenlijke piek. Maar ook AfD (Duitsland) & Rassemblement National (Frankrijk) boekten grote successen in de jaren na de crisis, door te blijven hameren op een probleem dat op dat moment statistisch gezien minder urgent was.