Nadat we allerlei crises hebben moeten aanhoren, is het nu de tijd dat iedereen praat over transities. Eerst zijn we ons rotgeschrokken van al die crises (die meestal langzame veranderingen blijken, maar zonder het woord crisis doen we er niets aan). Nu komen er dus allerlei “transities”. Waarom horen we dat ineens zo vaak? Wat betekenen die transities nu echt?
Neem Peter Wennink die over zijn rapport zei: “We moeten stoppen met polariseren en beginnen met bouwen. Het populisme zet mensen tegen elkaar op, maar biedt geen oplossingen. Er zijn grote maatschappelijke transities nodig – digitaal, klimaat, zorg – en die vragen om samenwerking, niet om strijd.”. De digitale transitie dus, of de zorgtransitie of de klimaattransitie. (Hij hekelde polarisatie, hij vond dat iedereen maar gewoon moest doen wat hij wilde, lees mijn blog.)
Een keur van transities
We gaan nogal wat
transities tegemoet. Ik surfte maar eens en het stikt van de
transities. Denk aan de transitie “naar een post-industriële
economie”, de transitie “naar duurzame verwarmingstechnologieën,
zoals warmtepompen en warmtenetten”, de transitie “naar zero
emission”, de transitie “naar een circulaire economie”, de
transitie “naar een duurzame landbouw”. En al surfend zag ik ook
de “WTP-transitie” (Wet Toekomst Pensioenen), of “de transitie
in de tankstationwereld: niet alleen in energie, ook in aanbod en
regelgeving”. Ook de tankstationwereld ontkomt er dus niet aan!
Grote enge
veranderingen!
Waarom ineens al die transities en waarom
noemt iedereen het zo? Wat is bijvoorbeeld de transitie naar duurzame
verwarmingstechnologie? Je moet je kachel de deur uit doen en een
ander verwarmingssysteem aanschaffen, terwijl je nog niet precies
weet wat de beste nieuwe vormen zijn, welk merk goed en goedkoop is,
hoeveel het gaat kosten, of er ineens cowboys in de markt komen die
van alles beloven. Dat is eng. Dat willen mensen niet.
Reclamemakers weten dat het “doe je kachel of auto de deur uit” focust op wat je kwijt raakt. Dat is vervelend. Voor veel mensen betekent een transitie simpelweg dat hun huidige vaardigheden minder waard tot nutteloos worden of dat hun vertrouwde omgeving verandert. En dat is meestal een grote verandering. Als het woord verbetering of verandering gebruikt wordt is dat te beperkt. Mensen moeten weten dat het grote veranderingen zijn, maar ze moeten er niet van schrikken.
Het woord transitie focust daarom op de bestemming (de nieuwe manier van werken) en niet op de afbraak van het oude (met alle ellende die wacht). Let op, het wordt beter! Vergeten moet worden dat een overgang naar nieuwe manieren van werken niet alleen pijn kan doen, maar ook tijden van chaos kent. Voordat het nieuwe werkt, moet het oude worden afgebroken. Daar zit nogal wat rotzooi aan te komen. Systemen lopen vast, mensen raken gedemotiveerd en de kosten gaan vaak eerst omhoog voordat ze omlaag gaan. Er ontstaat een strijd tussen de 'gevestigde orde' (die alles bij het oude wil houden en baat heeft bij doorgaan op de oude weg) en de 'pioniers' (die wel weten waar ze heen willen, maar niet hoe dat precies geregeld moet worden). Dat is geen soepele overgang, maar een botsing van belangen die veel ellende kent.
Transitiewoordenboek
Eigenlijk weten
mensen die de dupe gaan zijn van de “transities” dat best. En
weten ze dat niet? Dan hebben ze misschien baat bij dit kleine
transitiewoordenboekje.
Wat men zegt |
Wat men bedoelt |
De realiteit |
"We zitten in een transitie." |
"We weten het even ook niet meer." |
Er is onduidelijkheid en onzekerheid op de werkvloer. |
"Een soepele transitie naar..." |
"We hopen dat niemand gaat staken." |
De verandering gaat gepaard met hoge werkdruk en stress. |
“Transitie management” |
“We gaan vooral naar de cijfers kijken, even niet naar de mensen” |
De menselijke maat raakt zoek, want is onbelangrijker |
“Mensen meenemen in de transitie” |
“Die oude hap wil het maar niet begrijpen” |
Mensen moeten gedwongen worden zich aan te passen aan de systemen |
“We zetten een stip op de horizon voor de transitie” |
“We verwachten chaos, en hopen de goede kant op te gaan” |
De manager gaat de komende chaos negeren |
“We gaan naar een creatief proces om handelings-perspectieven te creëren” |
“We weten nog niet hoe we het aan moeten pakken” |
Er wordt van alles uitgeprobeerd |
“Met de transitie gaan we de toekomst actief vormgeven” |
“Jullie moeten zelf veranderen, afwachten gaat jullie problemen geven” |
Mensen die niet meebewegen gaan hun baan verliezen |
Wat zou het regeerakkoord gaan zeggen over de grote komende veranderingen?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten