Psychologisch leiderschap Merkel

De aanpak van Eurocrisis is anders dan veel economen doen geloven ook een vorm van psychologisch leiderschap. Zo waarschuwde velen dat Griekenland maar gewoon failliet moest gaan, maar liet de EU dat niet gebeuren. Nu, maanden verder is Griekenland feitelijk failliet gegaan: de schulden aan banken zijn gehalveerd. Door te praten, overleggen, eisen, voorstellen etcetera raakten de markten er aan gewend dat Griekenland failliet zou gaan. Commentatoren als Boot of Van Wijnbergen, zelfs Wilders worden gewoon ingezet in dat scenario, zonder dat ze het zelf weten.
Of het helemaal succesvol is, valt te bezien, maar het is een knap staaltje van Merkel geweest (om zo de Franse en Duitse banken te redden).

Een volgend staaltje psychologische aanpak is het plan van de Europese Commissie om de EU-subsidies van financiële 'zondaars' stop te kunnen zetten. Je zou zeggen dat financieel slordige landen daar niet van op zullen kijken. De boete op slecht beleid is er al lang. Wie zijn schulden niet op orde heeft betaalt een veel hogere rente, dus die wordt zwaar gestraft. Maar door de koppeling te leggen met de subsidies wordt veel zichtbaarder wat de landen gaan missen.

Het plan komt er nooit door. Zien jullie de EU Engeland straffen? Nee: het zal alleen gelden voor de eurolanden. Pardon: het zal alleen gelden voor de eurolanden die zich op dit moment in de gevarenzone bevinden. Pardon: alleen de eurolanden in de gevarenzone exclusief Frankrijk. Het is bedoeld als psychologische druk op de probleemlanden.

Het is overigens wel een aardige constructie die lijkt op het Nederlandse gemeentefonds: je kunt een beroep doen op extra steun, maar dan word je in je beleidsvrijheid zeer beperkt.

P.S. In deze psychologische oorlogsvoering vervult Nederland een bijrol. Dat heeft te maken met de omvang van Nederland, maar ook met de minister van Financiën. Natuurlijk is De Jager redelijk populair in Nederland, maar dat is elke minister van Financiën. In het buitenland is allang duidelijk dat De Jager het niet haalt bij Wouter Bos of vroeger Gerrit Zalm.