Het is in de politieke discussie gewoon geworden kiezers te mobiliseren op hun wantrouwen jegens de gevestigde politieke elite. Partijen die jarenlang het land bestuurden komen dan met “gaaf land” of misschien dat we harder moeten lopen op duurzaam te worden. Of een ereschuld inlossen. Maar waar willen we met Nederland heen?
Ruimte
Gelukkig spreekt Hugo de Jonge zich uit
over de noodzaak hiervan bij de ruimtelijke ordening. “We staan aan
de vooravond van een nieuwe manier van werken waarin we cruciale
keuzes gaan maken over de inrichting van Nederland”. Er gaat een
nieuwe nota ruimte komen. Met keuzen rond de verdeling van wonen,
bereikbaarheid, energie, economie, landbouw en natuur.
Dat lijkt mij hard nodig. Ik heb het wel gehad met kritiek op neoliberalisme (zo ongeveer de schuld van alles) en de gebrekkige muren die opgetrokken worden rond fort Europa (de schuld van de rest van de problemen). Waar willen we met Nederland en Europa heen? Want als we zo door gaan loopt niemand warm voor de toekomst. Je kunt het hier en nu alleen bekijken. De zorgkosten lopen op, de woningnood loopt op, de arbeidstekorten lopen op, winkels verdwijnen uit het straatbeeld. Als je de gewenste toekomst als startpunt neemt kun je beter kijken waar je heen wilt. Natuurlijk niet los van de huidige trends, maar je kunt sturen.
Wat valt wel te kiezen?
Uit onderzoek blijkt dat mensen na het
stemmen op populistische partijen nog ontevredener worden over de
politiek, dus na hun stem te hebben gegeven, leveren ze geen bijdrage
aan een andere koers. En een ander verleden creëren lukt niet. Ze hadden in de jaren 60 nooit arbeiders hierheen moeten halen, nooit iedereen een auto moeten beloven, nooit de woningcorporaties loslaten, nooit ... (vul maar in)
Tja, alleen zeggen wat je niet wilt of wat vroeger anders had gemoeten helpt niet. Zeker niet als je je weinig aantrekt aan internationale verdragen en de financien. Maar wat kunnen we wel? Daar is toch echt verschil mogelijk.
Neem het leren, dat is op meer soorten werk ingericht. Je kunt steeds bijleren voor je volgende baan, je kunt ook als ontwikkeling nemen dat je je hele leven bijleert en vaker in combinatie live en digitaal. Hoe moet het onderwijs er dan uitzien? Stoppen we met vormgeven na school en studie en laten we alles aan de markt? Of breiden we de publieke taak uit?
Neem het samenleven. We leven steeds vaker in onze eigen bubbel en komen weinig andersdenkenden tegen. Willen we dan toch samen in gesprek over de toekomst van het land? Hoe gaan we dat organiseren? Hoe organiseren we solidariteit tussen gemeenschappen die elkaar minder tegenkomen? Of is het solidariteit in eigenkring met als gevolg toenemende verschillen?
Neem de druk van migratiestromen. Die neemt toe. Faciliteren we dat voor bepaalde banen of kan er niemand bij? Of wordt het een loterij die buiten Europa kunt aangaan met hoop op een plek? Of bouwen we buiten Europa steden om daar te wonen?
De zorg kost veel geld en er is steeds meer mogelijk. Gaan we inzetten op persoonlijke app's en zorg en digitalisering? Gaan we werk en zorg beter combineren (en dus ook minder lang doorwerken) of meer uitgeven en minder mantelzorgen? Of kiezen we ervoor om dure nieuwe zorg niet toe te laten? Kiezen we dat samen of kiezen experts?
Zetten we in op een rijk en concurrerend Nederland met veel dynamiek of zetten we in op meer gelijkheid en minder concurrentie? Of worden we vooral Europees? En sluiten we landen als China uit of juist niet?
Maak helder waar we heen kunnen gaan, binnen verschillende haalbare scenario's inclusief de gevolgen voor de financiën. Daarin worden verschillende richtingen van leren/zorg/samenleven gecombineerd. Dat helpt het denken en de discussie.
Werk vanuit gedeelde waarden die we steeds terugzien als gelijkheid, vrijheid en betrokkenheid bij elkaar
Geef bewoners zelf kansen om mee te denken over hoe we omgaan met verscheidenheid en de scenario's en of er betere keuzen zijn die verschillende wegen recht doen
Vergeet niet helder te zijn over verwachtingen die men mag hebben
Geen opmerkingen:
Een reactie posten