Correctief referendum: het is geen stemming tegen de EU

Het correctief referendum is een goed middel om de politici uit te dagen en uit te leggen waarom een besluit is genomen. Het is een correctie op de vertegenwoordigende democratie: als de Kamer in meerderheid besluit, hoeven we niet jaren te wachten voor we dat kunnen corrigeren. Is het nu gelukt om de discussie die in de Tweede Kamer niet goed gevoerd zou zijn over te doen en kunnen we de uitspraak van de Kamer met recht corrigeren of bevestigen?  

Het correctief referendum is raar geregeld. Dat zien we nu bij het associatieverdrag. Let wel, ik was voor het referendum, maar ik ben totaal teleurgesteld.

Het is geldig als de opkomst boven de 30% is. Dat betekent dat als de opkomst 31% is en 20% van die opkomst is tegen en 11% is voor, dan de uitslag is dat de uitspraak van de vertegenwoordiging verworpen is. Je kan zeggen dat het een duidelijke meerderheid is die nee stemt. Bijna 65% van de stemmers is tegen. Van de mensen die niet komen opdagen zijn er die zeggen dat ze dat stemmen hadden uitbesteed, mensen die zeggen dat ze het te ingewikkeld vinden om een verdrag van 300 pagina's te lezen en mensen die wel voor zijn, maar bang om de tegenstemmers aan een geldige opkomst te helpen. Hadden (in dit fictieve geval) de voorstemmers niet gestemd, dan was het verdrag ook niet verworpen.

Het gaat om de emotie

Daar komt nog bij dat de initiatiefnemers niet nalaten om te zeggen dat het hen niet om het verdrag gaat. Jan Roos van GeenStijl is daar open over. Hij heeft het handelsverdrag niet gelezen. Het gaat namelijk niet om de inhoud, want die boeit niemand. Het gaat om de emotie, om het gevoel. Hij heeft niets tegen Oekraïne, maar alles tegen de EU. In een debatje met een VVD-er kwam hij niet verder dan voortdurend te zeggen dat de VVD-er een Kamerlid was en dus per definitie liegt. En dat moet je afstraffen met een tegenstem.

Ik heb op nujij.nl even wat discussielijnen bekeken. Daar blijkt dat het niet lukt om boven de emotie uit te stijgen. Het stikt van de verkeerde interpretaties van het verdrag. Met voorstanders die voortdurend uitspraken proberen te corrigeren. Ik heb het zelf proberen te doen. Als ik verwees naar een tekst uit het verdrag om een uitspraak te corrigeren kreeg ik vooral veel minnetjes (in de sfeer van "dat is jouw mening, maar ik heb een andere mening"). Op zich zijn er goede initiatieven gekomen zoals referendumchecker

Hier een greep uit de opmerkingen van tegenstanders:

• Rutte zegt wel: Oekraïne nooit bij de Eu. Maar er zijn verschillende dingen die hij gezegd heeft wat hij niet na is gekomen. Daarom: Nee!
• De beloftes van Rutte zijn niets waard. Vertrouw hem niet.
• Ik twijfelde heel lang maar nu de Panama Papers uit zijn en de premier van Ukraine wordt ook gewoon genoemd (net als IJsland trouwens dat een heel on-corrupt land zou moeten zijn?) geloof ik het wel. 
• Wij hebben geen associatie verdrag nodig met Ukraine. Handel wordt toch wel gedreven. 
• Ik stem nee - omdat de politici en onder hun alle ambtenaren - de burger dom willen houden. 
• De argumenten "handel" is al vreemd te bedenken dat mensen daar de helft "verdienen" als Bulgaren, de HELE economie niet groter is als Noord Holland en graanbouwgebieden ter grootte van heel België al in Chinese zeggenschap hebben verkocht! Handel met mensen met NUL geld....weet IK wel hoe die "handel" er uit komt te zien. 
• Het ja zal de spanningen opvoeren met Rusland, die volkomen terecht de Krim heeft geanexeerd. 
• ik ga wel stemmen, dan heb ik in ieder geval m'n best gedaan om deze EU met haar geldverspillerij te stoppen
• VISUM vrij reizen voor Oekrainers lekker nog meer illegalen en gelukzoekers naar HOTEL NEDERLAND.... daar zitten we met smart op te wachten.......
• Oekraïne wordt niet voor niets de graanschuur van de EU gezien. En als straks de olie-prijzen weer iets gaan stijgen gaat men hier ook naar schalie-gas boren. 
• Ik wil niet verantwoordelijk zijn voor de ondergang van dit land, dus ik stem tegen. 
• NLse kippenboeren worden (en zijn) de dupe van concurrentievervalsing.
• Merkel, Rutte, Porosjenko, Poetin, Erdogan: Zoek de verschillen.
• IK had Brussel al lang gebombardeerd, of ik zou ermee beginnen wellicht bij deze gewetenloze Verhofstadt-provocaties en zijn misselijkmakende eeuwige Rusland-bashing. 
• Wees verstandig kleur het bolletje voor TEGEN in, laat een brexit werkelijkheid worden en laat EU als een Bassie en Adriaan puzzel stukje uit elkaar vallen! 

Dit is de slagzin van Geen Stijl

Nu weet ik dat de democratie daar niet om gaat. Iedereen heeft het recht om te stemmen en de vertegenwoordiging weg te sturen. Ik erken dat de EU paternalistisch opereert. Ik heb het idee dat het een moeizame zet was om de PvdA met VVD te laten regeren, terwijl ze voor de verkiezingen de grote vijanden waren. Maar daar ging dit referendum niet om. Het was een correctie op een besluit over een Europees verdrag. We stemmen niet tegen de EU of tegen de VVD en PvdA!

En ik las dat een onderzoekje het volgende uitwees. Als mensen gingen stemmen zou 42% tegen zijn en 40% voor. Maar vervolgens kregen deze mensen informatie over het verdrag. Daarna veranderde de verhouding in 72% voor en 24% tegen. Ik weet niet hoe degelijk het onderzoek met 1414 mensen was, maar het komt wel overeen met mijn ervaring. 

Is dit nu echt een geslaagd middel om met elkaar een werkelijk debat te voeren en een keuze te maken?