Conclusie over herinvoering gulden is gekocht

Lombard Street is een gerenommeerd bureau. Ja, het was altijd al tegen de euro, maar kwalitatief leveren ze interessante onderzoeken. Opvallend in het PVV onderzoek is wel dat er erg naar de conclusie wordt toegerekend. Herinvoering van de gulden gaat helemaal niet zo voordelig worden als gesuggereerd.

Wat is het geval? 

Met een gezamenlijke munt verdwijnt de mogelijkheid om eigen rentebeleid te voeren. Je bent gedwongen om of de schulden van de achterblijvers op je te nemen (zoals de VS doet bij de achterblijvende staten en Duitsland doet bij voorheen Oost-Duitsland) en Nederland, Finland en Duitsland nu doen met de euro (of in elk geval staan ze garant, dat is wat anders). Met een eigen munt kun je deze laten devalueren en revalueren. Die flexibiliteit maakt het mogelijk je economische beleid zelf te voeren: top down. Bezuinigen op loonkosten is erg moeilijk en vraagt matiging, dat lukt alleen de Duitsers en Nederlanders. Het is veel gemakkelijker de rente te verlagen, waardoor je munt minder waard wordt en dus loonkosten internationaal concurrerend worden, zo deden de Grieken en Italianen het vroeger. Met zo verschillende economieen als binnen de Euro is het verschrikkelijk moeilijk goed economisch beleid te voeren. Dat punt maakt Lombard Street graag. Verder geven ze terecht aan dat Griekenland en Italie nooit toegelaten hadden moeten worden tot de euro.

Ruwweg is er nog wat anders mogelijk, namelijk een wat langere termijnvisie om de landen met schulden zichzelf op orde te laten brengen. Lombard Street zal dus tegen de euro zijn geweest, maar ook tegen het opnemen van Portugal, Griekenland en Spanje in de Europese Unie. Sterker: het bureau zou in 1945 een Duitse alleingang hebben bepleit. Voor Europa was dat niet best geweest en voor Nederland dramatisch. Zuiver economisch op de korte termijn gedacht ziet het er goed uit, maar op de lange termijn is dat heel wat anders. (Het Marshall plan was ook nooit populair geweest bij deze economen en Nederland had Nederlands Indie nooit moeten loslaten, dat was zeer onvoordelig en hoe stom West- Duitsland kan zijn geweest zich te herenigen met Oost-Duitsland is onbegrijpelijk). 

Naar de opdrachtgever toerekenen!

Maar dan begint het bureau wel erg naar de conclusie toe te rekenen. Zo vergelijken ze Nederland / Duitsland met Zweden als niet-euroland. Daar komt Zweden goed uit. Maar geldt dat ook voor Denemarken als niet-euroland? Nee! 

Denemarken heeft het slechter gedaan, Zweden beter. Het beeld is dus heel wat lastiger dan Lombard Street suggereert.

Grootste onzin is de volgende zin: "A key point of principle is that The Netherlands outside the euro has the freedom to adopt the policy stance it wants". Vraag maar eens aan Lubbers of dat waar is. Het is namelijk uitgeprobeerd tijdens ik meen het eerste kabinet Lubbers: toen waagde Nederland een keer wat anders te doen dan Duitsland. Daar kwam Nederland snel op terug, want meteen ging het verschil in te betalen rente tussen Nederland en Duitsland fors omhoog. De financiele markten vertrouwden het niet en straften Nederland. Dat heeft Nederland niet meer aangedurfd: gevolg was dat Nederland profiteerde van de lage rente die Duitsland hoeft te betalen.

Op die alleingang wordt vervolgens doorgespeculeerd dat de handel met Duitsland niet zal schaden."The Netherlands has enjoyed consistent stability in its reer. This is no great surprise. Exports are 83% of GDP, and imports 75%, so the country simply cannot get far out of line in its costs with major trading partners, conspicuously Germany. This is likely to remain true in future, whether inside or out of the euro". Dat is helemaal niet zo vanzelfsprekend, want uittreden uit de Euro doet de waarde van de gulden stijgen en maakt de arbeidskosten in Nederland in een klap fors hoger dan de Duitse (en eurolanden). 

Conclusies: beperkt en conclusie over gulden is gekocht

Mijn conclusies zouden zijn dat Lombard Street geen rekening houdt met de lange termijn, de gevolgen voor internationale samenwerking en vrede, met ontwikkeling van landen die weten te ontsnappen aan dictatuur en zo puur economisch kijkt. 

Misschien belangrijker voor de PVV is het volgende. De conclusie dat de herinvoering van de gulden geld zou opleveren is zeer speculatief en zeer waarschijnlijk onjuist. Was Lombard Street consequent geweest, dan zou de conclusie zijn dat  het het voordeligst is om Duitsland te volgen: blijft Duitsland in de eurozone, dan moet Nederland dat ook doen. Treedt Duitsland er uit, dan Nederland ook. Gaat Nederland zijn eigen gang dan stijgt de rente die we moeten betalen om geld te lenen zeer snel (of wordt de arbeid te duur) en daalt de handel met Duitsland, met desastreuze gevolgen voor de economie.

De PVV heeft de conclusie over de herinvoering van de gulden gewoon gekocht van Lombard Street. En overigens stemde Wilders voor de euro