Minimumstraf: meer passend onderwijs voor criminelen

Criminelen krijgen een zwaardere straf als zij binnen tien jaar opnieuw een misdrijf plegen met ernstige gevolgen voor het slachtoffer en waarop een maximum gevangenisstraf staat van acht jaar of meer. Dat stelt het kabinet voor. Dat bekt lekker streng: we zullen die criminelen leren! Maar helaas leren die criminelen de verkeerde dingen en dat allemaal van onze belastingcenten! Veiliger wordt het er niet op.

Het is verrassend hoe het kabinet bezuinigt en vervolgens zijn best doet de kosten elders te verhogen. Zo bezuinigt het kabinet op passend onderwijs. Maar het onderwijs in de gevangenis gaat fors meer geld kosten.

Zoals bekend zijn gevangenissen opleidingscentra voor criminaliteit. Uit diverse onderzoeken is al gebleken dat zwaarder straffen niet werkt. Het leidt niet tot minder recidive. Criminelen komen in contact met andere criminelen en kunnen elkaar veel leren om succesvoller nieuwe misdrijven te begaan. Eigenlijk een soort passend onderwijs: heb je je laten pakken? Dan stoppen we je in een cel om andere criminelen te leren kennen en van elkaar wat op te steken. (In Noorwegen is daar overigens wat op gevonden, maar dat is D66-achtige prietpraat in de ogen van dit kabinet. Het uitgangspunt van de gevangenis Bastøy is namelijk dat de meeste misdadigers kunnen en willen veranderen, mits je hen eigen verantwoordelijkheden geeft en het aandurft hen als gelijken te behandelen. Het werkt!)

Nog onlangs bracht het SCP naar buiten dat zwaarder straffen niet werkt. Het rapport van het SCP gaat over de vraag of we waar krijgen voor ons belastinggeld: hoeveel veiligheid koop je voor je euro? Besteed je dat aan zwaarder straffen of aan andere maatregelen? Wat werkt is de pakkans verhogen. Er is overigens wel een relatie tussen het opsluiten van veelplegers en criminaliteit: uit onderzoek blijkt dat ze, in de tijd dat ze van de straat zijn, geen misdrijven plegen. Maar ze komen niet tot inkeer dus op de langere termijn los je niets op. Gevangenissen zijn duur en werken averechts. Uit de praktijk in de VS zou dat al lang duidelijk moeten zijn: daar zitten veel meer mensen per 1000 inwoners vast dan hier en de criminaliteit is niet lager. 

Uit onderzoek naar de maatregel blijkt dat bij diefstal met geweld of afpersing invoering van de minimumstraf het sterkste strafverzwarende effect zou hebben. Bij het moord, doodslag of mishandeling relatief het minst. Het is handig om die zaken even te bekijken. Opvallend is namelijk dat in die gevallen de eis van het OM eveneens aanzienlijk lager lag dan de minimumstraf. Dat moet toch tot nadenken stemmen.

Het is duidelijk wat de achtergrond is van de maatregel is: wraak. Niet meer nadenken over de achtergrond, niet proberen te achterhalen of gevangenisstraf de beste oplossing is, maar hard terugslaan. En is nog een ander soort wraak in het spel. Rechters stemmen relatief vaker D66 of Groen Links. Zo neemt het kabinet dus rechters de criminaliteit kwalijk.

In je woede doe je vaker dingen die niet verstandig zijn. Iedereen weet het, het kabinet zet toch door. OM en rechters zullen zwaarder moeten eisen en straffen, wij moeten de gevangenissen betalen en de maatschappij wordt er niet veiliger op. Je hoeft niet links te zijn om hier tegen te zijn.

Lees eens een onderzoek door, dat is genoeg.