Qatverbod: nieuwe stap in the war on drugs

Een vraag. Zet deze middelen in volgorde van afnemende schadelijkheid. Heroine, alcohol, amfetamine, tabak, cannabis, ritalin en qat. We hebben heel wat schadelijke verslavende middelen, maar het rijtje staat al goed. Qat is van al die middelen het minst schadelijk. Toch wordt er weer eens een nieuwe stap gezet in de oorlog tegen drugs. Het kabinet is namelijk van plan om qat te verbieden. Een dure en niet effectieve maatregel. 

In deze tijden van bezuiniging en elke euro drie keer omdraaien voor je hem uitgeeft is het vreemd dat de erkenning uitblijft dat de oorlog tegen drugs alleen maar ellende brengt en geld kost. The global war on drugs has failed, with devastating consequences for individuals and societies around the world. Dat zeg ik niet alleen, dat zegt ook de Global Commission on Drugs Policy Hun rapport is uitgekomen in juni 2011 en pleit voor het experimenteren met decriminaliseren. We hebben het bij die commissie over respectabele mensen als Paul Volcker (zo ongeveer de enige Amerikaan waarvan je ongezien een tweedehands iPad zou kopen) en Kofi Anan.

Zo niet het kabinet dus. “Het kabinet werkt aan een verbod op qat, een plant met een stimulerende werking. Het is vooral populair onder Somaliërs. Veel landen zien qat als een drug en hebben handel en gebruik al verboden” (diverse kranten onlangs) Een adviescommissie zou al eens hebben aangeraden naar qat te kijken, zo staat erbij, waardoor het allemaal heel doordacht lijkt. Dat van dat advies klopt en het is niet het VN advies van zwaargewichten, maar van de commissie Garretsen. Wat er niet bij staat is dat het volgens die commissie vooral zou moeten gaan over: “de sociale en maatschappelijke schade en in het bijzonder de internationale context”. 

Over de schadelijkheid staat in dat rapport: “Uit onderzoek blijkt dat heroïne en crack samen met alcohol en tabak relatief het meest schadelijk zijn. De hallucinogene paddenstoelen, LSD en qat scoren relatief laag.” Verderop staat: “(..) kwam naar voren dat qat over het geheel genomen de laagste risicoscore had van alle middelen”. In 2007 was nog het voorstel van de VN om Qat niet onder internationale controle te brengen.

De druk om qat te verbieden komt vooral uit het buitenland. Eerder werden andere maatregelen voorgesteld om het drugsgebruik vanwege de (beperkte) gezondheidseffecten en overlast op andere manieren te ontmoedigen. Daarvoor zijn voldoende lokale instrumenten, was toen de conclusie. Dat de lokale instrumenten voldoende zijn gaf Teeven in juli 2011 nog toe: “Gemeenten die aan qat gerelateerde overlast ondervinden kunnen via de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) maatregelen nemen om deze overlast tegen te gaan. Enkele gemeenten maken al van deze mogelijkheid gebruik. Van een van deze gemeenten, de gemeente Tilburg, heb ik vernomen dat de APV een geschikt instrument wordt gevonden om de overlast tegen te gaan." 

Waar niemand op ingaat is de vraag of het plaatsen van qat op dezelfde lijst als heroine en crack wel het effect heeft dat we willen. Wordt er teveel mee verdiend en gaat dat (mogelijk) naar terroristische organisaties? Dan is het verbieden van qat het beste wat de dealers kan overkomen. Het verhoogt de prijs! Is er overlast en is de verkeersveiligheid in gevaar? Dan is het verbod nu niet het eerste wat in gedachten komt. Hebben vrouwen last van de verslaving van hun man? Pak dat dan aan! Als de mannen aan alcohol verslaafd zijn zouden we dat ook doen. 

Er zijn betere prioriteiten voor de politie en de politiek dan het verbieden van qat. Het werkt niet, het is vooral in het voordeel van de georganiseerde misdaad, het kost geld.

Rutte: denk na, je kunt nog terug! Niet doen!

P.S. Ja, ik weet het. De Somalische gemeenschap wil inderdaad graag een verbod, maar is dat voldoende? Er zijn ook gemeenschappen die alcohol willen verbieden of of korte rokjes. Daar gaan we toch ook niet in mee? De Somalische gemeenschap kan geholpen worden om iets te doen tegen verslaving.