dinsdag 13 december 2011

Lageropgeleiden zijn niet meer wat ze geweest zijn

Helaas kwam ik er nog niet aan toe op Van Bijsterveldt te reageren. Ik had namelijk nog heel wat voor school te regelen. Zo hebben de kinderen van school veel meegekregen om te verkopen voor een goed doel: pepernoten, kerstkaarten en nog meer kerstkaarten van de buitenschoolse opvang. Ook moesten we helpen met de surprises maken. Verder zijn er binnenkort de kerstdiners op school. Dat betekent dat we voor drie kinderen een gerecht voor het kerstdiner moeten maken. 15 toetjes (x 3) bijvoorbeeld. Tenslotte heeft onze jongste woensdag en vrijdag een kinderfeestje. Daar moeten cadeautjes voor gekocht worden en er moet geregeld worden dat ze er heen kan worden gebracht. Overigens doen de meeste ouders hier aan mee, echt meer dan een derde. (En zeker de allochtone ouders putten zich uit voor het kerstdiner!)

Nou zal Van Bijsterveldt dit net niet bedoeld hebben. Ze heeft het meer over helpen met huiswerk en samen lezen. Dat doen we ook. Kinderen op de basisschool kunnen nog niet plannen, dus dat huiswerk moet je goed in de gaten houden. En wat dachten jullie van de spreekbeurten? Wat hebben ouders in de jaren 50 niet kunnen bereiken door de kinderen te helpen en aan te sporen?

Daar heeft Van Bijsterveldt een punt. Ouders zijn belangrijk voor educatie. Het doet mij denken aan een leraar die eens zei dat de vakanties het probleem waren. Kinderen van hoogopgeleide ouders komen terug van vakantie en hebben niet alleen de stof onthouden en geoefend, ze hebben zelfs nieuwe dingen geleerd. Kinderen van laagopgeleide ouders hebben juist aan niveau ingeleverd. Er is niet geoefend en er zijn geen nieuwe dingen geleerd.

Daarmee wordt het probleem een stuk ingewikkelder dan de oproep “Ouders doe iets met je kind!”. Zowel de opleiding van de vader als die van de moeder is van invloed op de onderwijsloopbaan en op het uiteindelijke opleidingsniveau van de kinderen. Vergeleken met de jaren zeventig kiezen hoogopgeleiden nu veel vaker voor een partner die eveneens hoogopgeleid is. Het Sociaal en Cultureel Planbureau zegt dan ook: “De selectieve partnerkeuze, en de effecten ervan op de onderwijskansen van kinderen, belemmeren de opwaartse sociale mobiliteit en vergroten de sociale ongelijkheid”.

Zo zijn de lageropgeleiden niet meer wat ze geweest zijn. Vroeger zaten er nog diamantjes tussen die ontdekt werden door de betrokken leraar. Een voortgezette opleiding was nog veel minder de norm dan tegenwoordig, was financieel lang niet altijd haalbaar en werd bovendien voor meisjes vaak niet nodig gevonden. Dit is ook het beeld dat naar voren komt uit een studie naar academici met een achtergrond in het arbeidersmilieu. Zij hadden vaak ouders die onder invloed van bijvoorbeeld de crisis van de jaren dertig of de Tweede Wereldoorlog geen opleiding hadden kunnen volgen. "Qua intelligentie en normatieve oriƫntatie staken deze ouders echter uit boven de rest van de arbeidersklasse. Hun gemiste opleidingskansen zetten ze om in een stimulans voor hun kinderen: deze moesten waarmaken waar zij zelf door omstandigheden de kans niet voor hadden gehad". (SCP) De oproep hoort bij de jaren 50: ouders, je kunt je kinderen een betere toekomst geven!

Nog een ander probleem met de oproep is dat de hulp van de ouders niet helemaal verklaart waarom er leerlingen uitvallen en achterblijven in prestaties. De onderwijsdeelname van meisjes en jonge vrouwen is veel sterker gegroeid dan die van jongens en jonge mannen, en op veel fronten hebben zij jongens en jonge mannen inmiddels ingehaald. Hebben de ouders de meiden meer geholpen dan de jongens???

Tenslotte is de kans op echtscheiding groter bij lageropgeleiden, terwijl kinderen die opgroeien in eenoudergezinnen een hoger risico van schooluitval lopen. Vandaag in de Volkskrant zagen we ook nog dat lageropgeleiden minder gezond zijn. Wat doen we daar mee? De ouders oproepen er iets aan te doen??

Terug naar Van Bijsterveldt. Ouders mogen de educatie niet alleen aan de school overlaten? Het blijkt een loze oproep. Het probleem van lageropgeleiden is wel degelijk groot, het heeft te maken met de ouders, maar het is niet op te lossen door de ouders zelf. Bovendien is het veel lastiger dan vroeger. De jaren 50 zijn definitief voorbij.


Veelal geput uit: SCP SCR 2010 wisseling van de wacht

Geen opmerkingen:

Een reactie posten