woensdag 28 mei 2014

Ministerie van Onderwijs gaat scholen pesten?


Zo af en toe verschuift de aandacht van de publieke opinie over de politiek. In de jaren zeventig ging het over grote verhalen en verschuivingen van geldstromen. Dat werden de no nonsense jaren van Lubbers. Begin jaren 90 sprak het SCP meen ik over “overproductie van beleid”. Het tweede kabinet Kok was helemaal gericht op resultaten en Nederland leek te bloeien. Maar vergeten was dat het niet alleen ging om resultaten, maar ook om de vraag welke resultaten je wilde.

Taboes moesten doorbroken worden. Het ging daarbij om het inspelen op de zorgen van de straat. Nu zitten we met kreten over uit de eurozone stappen (zonder aan te geven dat we dat dan samen met de Duitsers moeten doen). Resultaten doen er niet meer toe. Een boycot van Saudi Arabië: er is best veel te zeggen over het bewind daar, maar op welke wijze wil je er welke resultaten mee behalen? Of gaat het alleen om schone handen? Of nog erger: gaat het alleen om provoceren om in Nederland stemmen te winnen?

Ik hoop dat we nu langzaam weer kunnen werken aan resultaten. In de tijden van Thatcher kwamen de conservatives met de geweldige slagzin; “Labour does not work”. Ik zou er over de PVV ook veel kunnen verzinnen. De Partij voor de Vrijheid brengt geen vrijheid. Of: Wilders werkt niet.

Maar eigenlijk valt mij zo langzamerhand op dat het nergens meer over resultaten gaat.

Ook als we kijken naar de participatiesamenleving. Welke resultaten mogen we verwachten en wanneer kunnen we zeggen dat het kabinet het aardig doet, geweldig doet of faalt? Wat zijn precies de resultaten van de garanties in de eurozone? Die zijn er namelijk best, maar hier wil niemand dat horen.

Gelukkig is bij de onderwijssector aandacht voor resultaten. http://www.nji.nl/Pesten-Praktijk-Wat-werkt

Alleen jammer: het Ministerie van Onderwijs wil nu scholen verplicht laten kiezen uit programma's die goedgekeurd zijn (wet). De aandacht verplaatst daardoor van effectiviteit en resultaten naar dwang en wettelijke maatregelen. Dat is jammer, want er is zo langzamerhand ook een anti-pest-industrie ontstaan waardoor gesuggereerd wordt dat je een professioneel bureau in de arm moet nemen. Terwijl de scholen ook leerlingen de grens moeten laten verkennen (en dat bespreken). Individuele straffen helpen overigens niet, maar kan het pesten juist verergeren.  Pesten hoort helaas bij het leven. Niet het professionele bureau maar het nadenken bij alle leerkrachten en ouders is van belang.  Er is geen magisch protocol om pesten te voorkomen.

Kort gezegd: als er op een school niet gepest wordt, maar er wordt een niet – goedgekeurd programma gevolgd, gaat de school in de fout.

Dat heet schooltje pesten.

Dat haalt weer precies de aandacht weg van waar het om gaat: behalen van resultaten!

pdf: http://www.nji.nl/nl/Watwerkt_Pesten.pdf

woensdag 7 mei 2014

Herinnering aan mijn vader

Prof. Dr. W. Albeda
Hij had er als minister van Sociale Zaken wel de pest over in dat hij het akkoord van Wassenaar niet op zijn naam kon schrijven. Hij had alle voorbereidingen gedaan en trachtte te bemiddelen tussen de mensen die de overheidsfinanciën op orde moesten brengen en de vakbeweging en werkgevers om tot een gezamenlijk akkoord te komen. In dat akkoord moest loonmatiging uitgeruild worden tegen meer banen. Als minister kreeg hij het net niet voor elkaar. De geesten waren wel rijp gemaakt bij de vakcentrales en de werkgevers. De achterban van FNV, CNV en VNO stond het niet eerder toe. Jan de Koning incasseerde zijn voorwerk en wist het met Lubbers wel voor elkaar te krijgen.


Mijn vader is in de nacht van 5 op 6 mei overleden. Hij werd bijna 89 jaar. Hij heeft het goed gedaan.

CNV en ARP
Zijn grootvader, mijn overgrootvader, was boerenknecht. Zijn vader wist zich op te werken tot “grenskommies”: een douanebeambte, dat was heel wat. Hij was een man met passie voor de 'cleyne luyden', het CNV en de ARP. Mijn vader voerde met hem veel discussies en wist met een beurs te gaan studeren. Theologie moest het worden, maar omdat je dan niet thuis kon blijven wonen (te duur dus) werd het een studie in Rotterdam. Economie. Dat paste mooi bij het CNV waar hij uiteindelijk ook kwam te werken. Hij heeft er een hekel aan leden van het studentencorps aan over gehouden, die een beetje op hem neerkeken met zijn goedkope geverfde oude kostuum van zijn vader.

Toch mooi hoe hij wist op te klimmen uit een familie van landarbeiders tot hoogleraar en later zelfs minister. En het aardige is, hij was geen echt politicus. Ja, hij wist wel hoe je in de krant moest komen. Hij sloot dan een weddenschap af met zijn staatssecretaris Lou de Graaf om de volgende dag op de voorpagina van de krant te komen. Lou dacht dat dat niet zo lukken met een saai onderwerp. Maar mijn vader pakte de vakbondskrant en ging die zo overduidelijk lezen dat de fotograaf al snel het mooie plaatje zag dat de voorpagina haalde. Pim Fortuyn beschouwde hem als een van zijn leermeesters en vroeg hem honderduit over hoe hij met de pers omging. Maar hij was geen politicus, zoals Pim Fortuyn juist te weinig wetenschapper en teveel politicus was. Was Fortuyn de politicus-provocateur, dan was mijn vader vooral de bemiddelaar en wetenschapper.

Passie voor het geven van verantwoordelijkheid
Een politicus / wetenschapper met een echt passie voor de vakbond en de eigen verantwoordelijkheid van mensen. Misschien is het daarom leuk dit citaat van hem uit 1953 op te halen. “De geleide economie, met geleide lonen, de welvaartsstaat (…) zij dreigen de vakorganisatie uit te hollen en daardoor steeds meer verantwoordelijkheid te ontnemen aan de kleine man, wie op den duur slechts het stemrecht blijft om zich te laten gelden (eens in de vier jaar).” Hij meende dat alleen het stemrecht te weinig was. Hij wilde de mensen welzijn, maar ook de verantwoordelijkheid geven. Met zijn achtergrond wist hij dat mensen die verantwoordelijkheid best aankunnen. Hij heeft zich wild geërgerd toen hij als minister een hoge ambtenaar eens achteloos hoorde zeggen: “Ach hun grootouders waren nog analfabeet!”. Mijn vader wist dat dat ook voor een van zijn eigen grootouders gold.

Hij heeft ook mijn mening over Wiegel veranderd. Ik vond dat een akelige man, hij merkte op dat het in de omgang echt een aardige vent was. Bij de bijeenkomsten van oud-bewindslieden was het juist Wiegel die zag dat mijn vader steeds meer de weg kwijt raakte. Wiegel nam hem dan onder zijn hoede en dat hebben we als familie enorm gewaardeerd. Overigens was Wiegel niet eens de rechtsbuiten van het kabinet die hij altijd pretendeerde te zijn. “(..) moet ik zeggen dat hij (Wiegel, HA) vier jaar lang maar één idee had, namelijk het kabinet overeind houden”. Ik was meer een fan van Lubbers, die inhoudelijk veel interessanter was. Als Lubbers zondags bij ons thuis wat kwam “meedenken”, vroeg hij zelfs de mening van de kinderen om op te zuigen hoe iedereen dacht en reageerde. Als jongen van 18, 19 was dat wel bijzonder.

Trots
Zo heeft mijn vader me veel meegegeven. Hoewel ik tijdens zijn ministerschap nogal eens liever zonder achternaam door het leven ging om niet alles te hoeven verdedigen wat de minister van Sociale Zaken nu weer had gedaan! Nu ben ik trots. Waren er maar meer van die mensen zoals hij in de politiek. Ik lijk op hem, zeggen mensen nu. Dat is mooi.

Hij heeft wat betekend en hij heeft het goed gedaan.


vrijdag 2 mei 2014

Zijn liberalen tegen belasting?

Een merkwaardige zin van Halbe Zijlstra. “Voor liberalen zullen belastingtarieven altijd te hoog zijn, laat daar geen misverstand over bestaan.“ Even los van de vraag of het verstandig is, denk aan de politie, het leger, scholen, justitie. Is het logisch dat liberalen altijd belasting tarieven te hoog vinden? Zijn liberalen echt die rupsjes nooit genoeg?

We onderzoeken het.

En Halbe Zijlstra heeft op het eerste gezicht een punt. Want gevangenissen, vooral de repressieve oorlog tegen drugs, zoals we die kennen van de conservatieven, horen inderdaad niet per se bij het liberale gedachtegoed. Het liberale blad The Economist zal dit al snel betitelen als dure rechtse hobbies: er gaat meer geld naartoe dat voor een liberaal gedachtegoed nodig is. Strenge straffen helpen niet om te voorkomen dat criminelen de vrijheid van anderen opnieuw aantasten. Een fris geluid dus van Zijlstra?Ik hoop het terug te zijn bij de begroting van Justitie.

Liberalen willen burgerrechten die het individu beschermen. Inderdaad is daarbij niet gezegd dat de staat die burgerrechten moet beschermen, maar het heeft toch wel iets naïefs om te denken dat de bescherming van de burgerrechten in deze tijd nog zonder een sterke staat mogelijk is. Denk aan het beschermen van de burgerrechten van Benno L. of van Volkert van der G. Dat zouden typisch liberale stokpaardjes kunnen zijn. Juist omdat er geen sterke morele instituties meer zijn, zoals de kerk, komt het beschermen van burgers tegen de vrijheid van andere burgers op de overheid neer. Dat zal iets meer kosten, dat de belastingen altijd te hoog zijn voor liberalen, tja, dat zie ik niet.

Misschien was het een overdrijving en moeten we meer kijken naar de rest. 

Het liberalisme heeft als uitgangspunt zo veel mogelijk vrijheid van het individu “zolang hij de vrijheid van anderen niet beperkt”. Dat laatste is een essentiële toevoeging. Zo liggen er wortels van milieubescherming ook in liberale kringen. Het aantasten van het milieu is nu typisch een activiteit die waarbij de vrijheid van de een (om lekker zijn gang te gaan met chemisch afval), de vrijheid van de ander aantast. We kijken hoe Zijlstra dat wil oplossen.

Terug naar het artikel van Zijlstra

Zijlstra ziet steeds meer en steeds vaker vergaande solidariteit afgedwongen tussen rijk en arm, in plaats van tussen gezond en ziek. Terwijl inkomenspolitiek openlijk via het belastingstelsel zou moeten lopen. Weer een frisse gedachte van Zijlstra, dit keer eentje waar ik mijn twijfels over heb. Toen de PvdA voor de vraag stond om de zorgkosten te dekken uit een verhoging van de eigen bijdrage te betalen of de belastingen te verhogen was het voor hem overigens een no go. Liever een eigen bijdrage naar inkomen, dan een belastingverhoging. Maar inderdaad, daar is hij later op teruggekomen na verzet van de achterban. Consequent dus. De VVD toont zich hier inderdaad een rupsje nooit genoeg.

Maar verstandig? En liberaal?

De eigen bijdrage was niet bedoeld om geld binnen te halen, maar om gedrag te beïnvloeden. Als mensen zorg krijgen, hopen we dat ze goed nadenken dat die zorg echt nodig is. Want met hun zorgafname beïnvloeden ze de som geld die overblijft voor anderen. De prikkel om die zorgafname te beperken is bij dezelfde bedragen heel klein voor rijke en groot voor arme zieken. Dat zou reden kunnen zijn om de eigen bijdrage naar inkomen te heffen.

Zijlstra neemt nu afstand van de eigen bijdrage en dit soort prikkels. Hij gelooft niet meer in het prikkelen van gedrag van mensen door de overheid. De politiek moet stoppen met het opleggen van maakbaarheidsidealen via de belastingen. Vieze benzine die hogere accijns krijgt? Niet meer doen, blijkbaar. Toch zou het ook heel liberaal kunnen zijn op het beprijzen van vervuiling. U mag wel vieze benzine gebruiken, maar omdat u daarmee meer het milieu vervuilt dan anderen leggen we daar wel de rekening voor bij u. Lijkt me vrij liberaal. Maar een verbod is inderdaad ook mogelijk. Zijlstra kan hier een punt hebben, hoewel hij klem komt te zitten tussen verbieden van vieze benzine of beprijzen van vieze benzine door middel van belastingen. We zullen het volgen bij de debatten over accijnzen. Maar de gezondheidszorg? 

Ik neem aan dat de omslag van de VVD binnenkort terug te vinden is bij debatten over volksgezondheid. Schrappen van de eigen bijdrage, die is immers niet bedoeld om geld te innen, maar om gedrag te beïnvloeden. welke partij bepleitte dat ook al weer? Was het niet de SP?