Stabiliteit van Bernard Wientjes

“Stabiliteit, dat blijft mijn rode draad”, zo sprak vertrekkend VNO-NCW voorzitter Wientjes in de Volkskrant. Het past waarschijnlijk goed bij een werkgeversvoorzitter: bedrijven hebben er wel baat bij te concurreren en elkaars markt te destabliseren om er zelf sterker uit te komen, maar het land moet stabiel zijn. Geen stakingen, gewoon vertrouwen in de valuta, zekerheid over regels, eigendom en duidelijke kaders waarbinnen bedrijven mogen functioneren. Hij zag ook dat de PVV het land destabliseert en was blij dat de PVV in Europa niet de grootste werd. Klinkt goed. Niet sexy, maar wel best belangrijk. 

Maar is stabiliteit nu eigenlijk wel een rode draad geweest bij Wientjes?

1. Gemakkelijker ontslaan in plaats van kans op werk vergroten

Ik heb even nagedacht en herinner me dat hij toch een forse aanjager was van de acties om het ontslagrecht te hervormen. Ik zou zelf vooral inzetten op eerst het verhogen van de kracht van werknemers om aan de slag te komen, employability in plaats van eerst inzetten op het gemakkelijker ontslaan. Want is dat nou stabiel? Niet als je ontslag gemakkelijker maakt.

Overigens: veel PVV-stemmers waar Wientjes niet blij mee is zijn mensen die wat ouder zijn en niet meer aan de slag komen op de arbeidsmarkt. Wat doe je dan als je stabiliteit wil? Zeggen dat de mensen beter PvdA, CDA of VVD kunnen stemmen? Tja, op zich is dat een verstandige uitspraak, maar als je rode draad stabiliteit is, moet je daar ook iets aan doen en niet vooral meedoen met onrust zaaien. Bijvoorbeeld inzien dat sommige mensen wel erg gemakkelijk opzij worden geschoven omdat ze te oud of te laag opgeleid zijn.

2. Verhoging van de pensioenleeftijd

Verhoging van de pensioenleeftijd? Ik ben er voor hoor, maar voor mensen die nu tegen de 60 zijn en merken dat ze niet meer aan de bak komen omdat geen werkgever ze wil hebben (onder andere door een dijk van een vooroordeel tegen ouderen), dan moet je in het belang van de stabiliteit daar iets mee doen. Daarom moet je vooral proberen mogelijk te maken dat mensen ook langer door kunnen werken. Wat hebben de werkgevers dan gedaan om dat alles in het belang van de stabiliteit toch op te lossen?

3. Verhoging van de kiesdrempel

Wientjes maakt zich zorgen over de democratie. Ik ook, weer een punt waar we elkaar kunnen vinden. Maar hij zegt in de Volkskrant dat we nogal wat Duitse zaken moeten overnemen: de hoge kiesdrempel. Nu vind ik dat ze veel zaken in Duitsland best goed aanpakken, maar of dat dan de hoge kiesdrempel is? Is dat niet ook een rommeltje is (zijn omschrijving van de Nederlandse democratie)? 

Probleem met de democratie is dat mensen beter opgeleid en mondiger zijn dan vroeger. Ze stemmen ook niet automatisch op de oude vertrouwde politieke partij. Mensen zijn beweeglijker en hebben een uitgesproken mening. Dat lost de Nederlandse democratie aardig op. Als one-issue partijen opkomen nemen de andere partijen dat onderwerp over over zodra de partij met een klein aantal zetels in het parlement is gekomen. Partijen kunnen dus hun beleid bijstellen. Dat gebeurt in Nederland sneller dan in Duitsland en in Duitsland dus schoksgewijzer. Stabieler dus.

Als ik naar Duitsland kijk, zou ik eerder vernieuwingen in de lokale democratie overnemen. Burgers mogen daar een deel van de gemeentebegroting in hun eigen buurt zelf invullen. Dat betekent dat ze gedwongen worden moeilijke keuzen te maken. Ze leren weer kiezen uit twee kwaden. Moeten er proberen uit te komen met het geld dat er is. Kijk, dat was nu een aardig pleidooi voor Wientjes geweest!

Stabiliteit als rode draad? 

Nou nee. Ik zie een paar aardige ideeën zonder veel diepgang. Wat deed hij met de grote destabliserende factoren: de exhorbitante salarissen van bankiers (die weer aardig toenemen)? De bonussen? Bonussen zijn bij uitstek zaken die risico bevorderen en stabiliteit op langere termijn uit het oog verliezen. Let wel: het gaat hier niet om ondernemers, maar om gewone werknemers die niet al hun geld verliezen als het bedrijf omvalt.

Nog een stabiele draad. De grote groei van ING en ABNAMRO waardoor ze te groot werden om om te vallen en gered moesten worden door de belastingbetalers? Kan iemand me zeggen of Wientjes ooit gepleit heeft op tijd de ING op te splitsen in kleinere eenheden? Of bijvoorbeeld de nutsfunctie als grootbank af te splitsen van de zakenbank?

Dat zijn echt geen superlinkse of hemelbestormende ideeën. Je komt ze ook tegen in het CDA (Wijffels) en VVD ( Neelie Kroes heeft ingezet op kleinere banken).

Stabiliteit als rode draad. Ik vind het geen gek principe voor een werkgeversvoorzitter. Misschien een aardige rode draad voor zijn opvolger?