dinsdag 24 oktober 2017

Is ons systeem nog wel het hunne?


Het is gemakkelijk het systeem de schuld te geven en veel mensen doen dat. Woede over het systeem dat EU heet en dat geld naar de Grieken stuurt of vluchtelingen binnen laat. Woede over het systeem dat niet ingrijpt als jongeren thuis in een onveilige situatie ztten. Woede over het financiele systeem dat niet voorkomt dat banken failliet gaan. Opvallend is dat de woede niet gaat over de persoon die zich vergrijpt, een kind mishandelt, zich verrijkt of fraudeert, maar over het systeem dat dat niet voorkomt.

Wij roepen hen die verantwoordelijk zijn ter verantwoording
Neem de moord op Anne Faber. Een petitie over het systeem dat deze moord niet voorkwam werd massaal ondertekend. “Wij roepen hen die verantwoordelijk zijn, o.a. het ministerie van Veiligheid en Justitie, ter verantwoording en eisen een verklaring”. Daar tegenover staat een stuk waarin iemand juist beweert dat de petitie voor een onderzoek naar het 'falend rechtssysteem' geen goed idee is. “We moeten de elementaire uitgangspunten van ons rechtssysteem juist koesteren”.

Mensen die massaal het “ik onderteken niet” stuk op sociale media deelden, willen laten zien dat het gaat om de misdadiger en dat een systeem niet alles kan voorkomen. Zij denken dat mensen alle pech willen uitsluiten en dat het systeem dat hoort te doen. Ik dacht dat zelf ook lang. Toch is er iets anders aan de hand. Het gaat niet om het uitsluiten van pech, maar gebrek aan vertrouwen in het systeem.

Onze kascommissie
Bij ons in de buurt wordt de jaarrekening jaarlijks gecontroleerd door een kascommissie. Als er mensen in de kascommissie zitten weten we wat voor mensen dat zijn. Met Margo weet je gewoon dat er eerlijk en kritisch gekeken wordt. Remco is de eerlijkheid zelve. Danielle weet echt wel waar ze het over heeft. Als Danny dat zegt, is het recht uit het hart. Het systeem dat controleert bestaat uit onze mensen. Daar hebben we vertrouwen in.

Vertrouwen winnen
Tegenover het systeem dat we in ons buurtje hebben staat het systeem dat aangeklaagd wordt. Het systeem is anoniem, we kennen de bewakers niet, we kennen ook de resultaten niet zo goed, maar horen uitgebreid over fouten. Henriette Prast is expert op het gebied van vertrouwen. Ze komt tot een aantal elementen die vertrouwen bevorderen. Let wel dat ik haar vrij interpreteer en versimpel.
  • Resultaten
  • Voorspelbaarheid.
  • Nabijheid.
  • Participatie
  • Duidelijkheid over de bewakers.
Kijk nu naar de systemen waar mensen geen vertrouwen in hebben. De resultaten zijn onduidelijk, de voorspelbaarheid is alleen goed bekend aan experts, er is geen nabijheid, want de schaalgrootte is enorm toegenomen, er is geen participatie van “gewone mensen” en wie de bewakers zijn is onduidelijk.

Toezicht, dat doen wij gestudeerde politici wel
Het komt er op neer dat de systemen die toezien wel bij ons, geinformeerde, gestudeerde participerende Nederlanders redelijk bekend zijn, maar dat het niet meer systemen zijn van ons, burgers. Niet zelden zie je dat het toezicht in handen ligt van mensen die beloond moeten worden na een functie te hebben vervuld voor hun politieke partij. Geen wonder dat de mensen die schoppen tegen dat systeem bij hun kiezers met alles wegkomen. ook de president van de VS die kankert op rechters, zoals Wilders dat bij ons doet. Het is namelijk wel hun "Donald", of hun "Geert".  

Geen wonder dat er geen vertrouwen in is. En niet vreemd dat dat gebrek aan vertrouwen ingezet wordt voor politiek gewin. Het scoort geweldig om te kankeren op het systeem. Misschien is het nog een beetje "ons systeem", het is zeker niet het hunne.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten