vrijdag 28 februari 2020

Hoe voert jouw gemeente de WMO uit?


In 2015 uitte ik hier in een blog ergernis over de black box van gemeenten waarin beslissingen genomen worden over de WMO. Ik heb wel het idee dat gemeenten het goed doen en echt kijken naar wat iemand zelf kan en wat redelijk is, maar dat is vanuit een basaal vertrouwen in de overheid. Weet jij of ambtenaren in jouw gemeente het goed doen? 

Toen was het een situatie waarbij een negentigjarige geen traplift vergoed kreeg. #Ophef! De gemeente probeerde de boel te sussen met de reactie dat het genuanceerder lag. 

De WMO geeft geen heldere rechten. Ambtenaren kijken wat iemand zelf kan en wat de gemeente daar aan toe moet voegen. De persoonlijke situatie is leidend, niet het recht op zorg. Het komt er dus op neer dat als je hulp aanvraagt, een ambtenaar besluit of je voor de Wmo in aanmerking komt. Dit is maatwerk, de politiek bepaalt alleen de algemene kaders. Het is dus niet zo dat je vanaf je 75 jaar recht hebt op huishoudelijke ondersteuning of zo.

Leg het voor aan een representatief burgerpanel
Inmiddels heb ik met Marije van den Berg een pilot begeleid om te kijken wat er gebeurt als je de besluiten van die ambtenaren eens voorlegt aan een representatief panel van burgers. Utrecht, Zoetermeer en Roosendaal durfden deze pilot aan. Andere gemeenten deden niet mee omdat er geen geld was, net fors bezuinigd moest worden, of de WMO in samenwerking met andere gemeenten werd uitgevoerd. In de gesprekken vooraf met tal van gemeenten kwam vaak een angst naar boven om het voor te leggen. Wat gaan die inwoners er wel niet van zeggen? Wordt dit een ongenuanceerde scheldpartij waardoor de redelijk willenden weggedrukt worden?

Geen scheldpartijen, maar redelijke mensen die blij zijn mee te kunnen praten
De angst is niet uitgekomen. De reacties zijn genuanceerd en mensen bleven niet hangen in de rol van klant, maar bekeken ook de kant van het collectief dat hulp financiert. Uit de evaluatie blijkt verder dat de burgers die meewerkten en het oordeel van de gemeente bekeken, meer vertrouwen kregen in de gemeente. Ook kregen zij meer begrip voor haar taken. De paneldeelnemers zijn lovend over de manier waarop gemeenten dilemma’s hebben voorgelegd.

De gemeenten proberen met hun nieuwe werkwijze precies dat te doen wat de meeste mensen willen: de verzorging behouden, maar wel kijken wat mensen zelf kunnen doen. Dat vraagt een genuanceerde aanpak. De verantwoording over die aanpak is nu onvoldoende.

Mag een verstandelijk beperkte jongen een tandem vergoed krijgen om zo samen te kunnen fietsen? Nee, zei de gemeente. Het ging om de verstandelijk beperkte Pepijn (9 jaar) die zijn driewielfiets wil inruilen voor een veel duurdere tandem. De gemeente worstelt met deze vraag omdat hij “zich in de directe omgeving kan verplaatsen met een vervoermiddel”. Hij kan echter niet alleen aan het verkeer deelnemen en kan geen gebruik maken van leerlingenvervoer. En hij moet wel naar school. Let wel: de gemeente worstelt hier ook mee. Dat was de reden om de casus voor te leggen. 

Krijgt een vrouw wiens man PTSS heeft en overbelast is ondersteuning in het huishouden? De gemeente vond van niet. Dat lijkt hard. Is dat toch redelijk? De gemeente wijst deze aanvraag af omdat er “twee volwassen, gezonde kinderen thuis wonen die ook huishoudelijke taken kunnen doen”. Maar deze kinderen zijn druk met hun opleiding. Wat doe je dan?

Vraag je eens af: hoe gaat dat in jouw gemeente? Gaat dat redelijk en billijk binnen de grenzen die de politiek aangaf? 


Meer weten? Ga naar: De Tweede Mening

Geen opmerkingen:

Een reactie posten