Twee waardensystemen (Wees loyaal en neem wraak 2)

Stel je voor dat een jongen (A) in de klas zit en de juf geeft aan dat hij met hard werken goede cijfers kan halen. Het lukt hem niet. Die vreemde juf kan hem nog meer vertellen! A verveelt zich in die saaie klas en vriendschap is belangrijker dan dat stomme schoolwerk. Als hij iets geflikt heeft verklappen zijn vrienden niets en omgekeerd. Op hen kan hij bouwen. Zijn vrienden en familie begrijpen hem. Op school dwingt hij niet veel gezag af, maar op straat vindt hij erkenning. Hij is streetwise. Wie met hem solt kan wraak verwachten.

Een andere jongen (B) zit in de zelfde klas en de juf zegt de zelfde dingen. Hij werkt hard voor zijn cijfers en dat levert goede cijfers op. Hij concurreert met andere leerlingen en vaak komt hij goed uit die concurrentie. Hij leert veel van anderen en merkt dat hij goed kan inschatten wat betrouwbaar is en wat niet.

Het sluit aan bij wat ik eerder schreef in Wees loyaal en neem wraak. Jongen A hoeft niet eens een boefje te zijn en jongen B geen nerd, toch is het niet raar als het overlevingssysteem bij jongen A andere waarden inprint dan bij jongen B. En ach, ze kennen elkaar en gaan verder heel vriendschappelijk met elkaar om. Niets aan de hand.

Met A gaat het verder redelijk. Hij trouwt, krijgt 2,1 kinderen. Hij werkt in een fabriek totdat de fabriek gesloten wordt. Daarna komt hij als productiemedewerker opnieuw aan de slag. Hij heeft een huis kunnen kopen waarmee hij wat vermogen opbouwt. Hij werkt hard en weet met zijn vrouw een goede levensstandaard op te bouwen en hoopt dat de kinderen kunnen studeren. Want steeds vaker ziet hij dat kameraden alleen tijdelijk aan de bak komen als zzp'er, bijvoorbeeld in de bouw. Hij vindt het nodig dat er meer nodig is om tradities te behouden en mensen bescherming te bieden.

Met B gaat het verder redelijk. Hij trouwt krijgt 2,1 kinderen. Hij werkt in de ICT en heeft verschillende banen. Hij weet steeds bij te blijven en de ICT bedrijven zien hem graag bij hen komen werken. Omdat hij gewild is, is hij als zzp'er een eigen ICT bedrijfje gestart. Het loopt redelijk en hij is blij dat hij zijn eigen tijd kan indelen. De gemeente heeft nog geholpen om bedrijfsruimte te vinden waar hij met andere starters terecht kwam. De burgemeester heeft de ruimte toen nog geopend. Hij werkt samen met bedrijfjes in India die voor hem het standaardwerk doen. Hij heeft een huis kunnen kopen waarmee hij wat vermogen opbouwt. Hij werkt hard en weet met zijn vrouw een goede levensstandaard op te bouwen en hoopt dat de kinderen ook kunnen studeren. Misschien kunnen zij ook als zzp'ers aan de slag en ook hun eigen bedrijf starten en misschien zelfs wel laten uitgroeien tot een bedrijf met meerdere medewerkers. De buurt is veranderd, maar dat vindt hij juist wel leuk. Hij heeft er ook uitstekende ICT'ers uit Syrië getroffen. Hij is overigens wat minder op de buurt georiënteerd en meer op stadscentra en zijn werkcontacten.

We zien dat A en B goed terecht zijn gekomen. Maar het is niet vreemd dat beiden verschillend aankijken tegen de concurrentie. Ook hun beeld van de overheid is anders en bij het werken als zzp'er hebben beiden een verschillend beeld. De een ziet graag een flexibele stad die inspeelt op de kansen die er zijn met de internationale concurrentie. De ander is heel wat minder positief over die flexibele stad die hem en zijn vrienden onzekerheid brengt zonder duidelijke voordelen. De buurt is ook niet vooruitgegaan. Vroeger was er meer saamhorigheid en mensen kwamen bij elkaar over de vloer. Nu spreken ze niet meer allemaal dezelfde taal. Zie hier de logische waarden van A (wachter) en B (handelaar)

Wachters	Handelaren
Loyaliteit Trouw Duidelijke hiërarchie Risico mijden Vrienden en familie boven alles Tradities behouden Laat niet over je lopen neem wraak	Betrouwbaarheid Eerlijkheid Gezag op basis merites Risico nemen Rechtvaardigheid boven alles Vernieuwen en verbeteren Ontwijk geweld, los op

Als A en B steeds naar elkaar luisteren en beleid zouden moeten ontwikkelen, dan zou er een mooi evenwicht ontstaan tussen traditie en vernieuwing. De scherpe kanten van de concurrentie zouden op tijd gezien worden en er was eerder aandacht besteed aan integratie en ontmoeting in de wijk
Nu hebben we twee mannen die samen op school hebben gezeten, die heel verschillend aankijken tegen verandering. B zal bovendien waardering hebben voor de tradities die A in ere houdt. En A kan best blij zijn voor B die wat internationaler georiënteerd is.

Op het moment dat er een asielzoekerscentrum komt reageren de twee mannen heel verschillend. A. ziet de bedreigingen en B ziet de kansen. A gelooft niet dat de gemeente zal luisteren, terwijl B meer vertrouwen heeft dat de gemeente zijn best doet.

En zwarte piet moet blijven, vindt A, terwijl B vindt dat er wel wat kan veranderen.

Dat verbaast mij niets. De waardensystemen verschillen, de reacties op veranderingen en de verwachtingen ook!