Er zijn urgentere defensiemaatregelen dan geld 2

De Navo is alarmerend over Rusland. We moeten meer wapens hebben, meer geld geven aan defensie. Misschien is dat zo. Rutte waarschuwde hoe „het gevaar op volle snelheid op ons afkomt” en „Poetin wil Oekraïne van de kaart vegen. En hij probeert onze vrijheid en manier van leven te verpletteren.” Dus Nederland moet wapens kopen, mensen moeten een overlevingspakket in huis halen. Maar is de wapenwedloop de beste verdediging?

Ik gaf al aan dat de EU nu al meer geld uitgeeft aan defensie dan Rusland, maar dat dat niet efficiënt is doordat er niet genoeg wordt samengewerkt. (zie "er zijn urgentere defensiemaatregelen 1") Maar is een stormloop van Rusland op bijvoorbeeld de Baltische staten echt waarschijnlijk? De Russische economie ligt op zijn gat, er is heel veel geld uitgegeven aan de oorlog en de voorraad wapens is er stevig doorheen gejaagd, Oost Oekraïne moet opgebouwd worden. De Navo wil ondertussen meer wapens en een groter leger. Is dat het meest urgent? 

De eerste aanvallen:  met politieke inmenging en nepnieuws
Wapens dus? Misschien is het goed te bedenken wat er in Oekraïne gebeurde vóór de inval van Rusland. Want het begon allemaal ver voor 2022. In 2004 vonden de Oekraïense presidentsverkiezingen plaats, die gekenmerkt werden door grootschalige fraude en manipulatie. Bij die Oekraïense presidentsverkiezingen van 2004 kwam aanvankelijk de pro-Russisch gezinde Viktor Janoekovytsj als winnaar uit de bus. De uitslag van de verkiezingen werd echter door een groot deel van de bevolking niet geaccepteerd, wat leidde tot de Oranjerevolutie. De uitslag werd uiteindelijk ongeldig verklaard waarna er nieuwe verkiezingen werden gehouden. Deze werden gewonnen door de pro-Europese Viktor Joesjtsjenko.

In Oost-Oekraïne, vooral Donetsk en Loehansk, waren sterke banden met Rusland, zowel economisch als cultureel, en een groot deel van de bevolking sprak Russisch als moedertaal.

De politieke elite in Oost-Oekraïne, vooral oligarchen, speelde een grote rol in het ondersteunen van Janoekovitsj en zijn Partij van de Regio's. Deze partij domineerde de politiek in het oosten en zuiden van Oekraïne. Er was dus al potentiële steun voor Rusland. De regering van Joesjtsjenko's regering was geen succes, door interne conflicten en corruptie, waardoor de steun voor de pro-Russische oppositie groeide.

Wapens dus?

Rusland steunde Russisch vriendelijke oppositie
Rusland speelde een actieve rol in de Oekraïense politiek door het steunen van pro-Russische kandidaten en partijen, met name Viktor Janoekovitsj en zijn Partij van de Regio’s. Deze partij had een machtsbasis in Oost-Oekraïne (Donetsk en Loehansk). Rusland gebruikte energie (zoals aardgasleveranties) als een politiek instrument tegen Oekraïne. Tijdens de zogenaamde "gasoorten" van 2006 en 2009, waarin Rusland de gastoevoer naar Oekraïne afsluit, werden pro-Russische regio's zoals Oost-Oekraïne vaak gebruikt om druk uit te oefenen op de centrale regering in Kiev.

Wapens dus? 

Rusland verspreidde nepnieuws
Russische staatsmedia waren alomtegenwoordig in Oost-Oekraïne en vormden een belangrijk instrument om Russische standpunten te promoten. Dit versterkte pro-Russische sentimenten in de regio. Rusland verzette zich tegen pogingen van pro-Westerse Oekraïense regeringen om de Oekraïense taal te promoten als de enige officiële taal. In Oost-Oekraïne werd de Russische taal gezien als een belangrijk cultureel element, en Rusland stelde zichzelf op als beschermer van de "Russischtalige bevolking." Er waren aanwijzingen van Russische inmenging via inlichtingendiensten zoals de FSB en GRU. Rusland speelde in op lokale frustraties in Oost-Oekraïne, waar mensen zich achtergesteld voelden door de centralisatie van macht in Kiev en de pro-Westerse koers. In deze periode begon Rusland de grondslag te leggen voor latere separatistische bewegingen.

Wapens dus? 

Annexatie van de Krim
De Russische betrokkenheid in Oost-Oekraïne nam een radicale wending na de Euromaidan-protesten in 2013-2014, waarbij president Janoekovitsj werd afgezet. Rusland zag dit als een westerse inmenging en begon openlijk actie te ondernemen. De annexatie van de Krim (2014) na een controversieel referendum is het belangrijkste voorbeeld. En Rusland begon openlijk de separatisten in de regio's Donetsk en Loehansk te steunen. Dat leidde tot de oorlog in Oost-Oekraïne.

Dus tien jaar later kwam er een militaire inmenging, maar nog steeds was het wazig. Het waren immers separatisten daar? Een burgeroorlog? Een referendum waarbij de bevolking zich uitsprak!

Rusland kreeg na de annexatie van de Krim de indruk dat het er mee weg kwam. Het idee was in 2022 een korte militaire operatie te hebben in Oost Oekraïne en voor een koopje het land uitbreiden met een gebied rijk aan delfstoffen. De oorlog kostte veel en veel meer dan verwacht. Dus dat gaat Poetin geen tweede keer laten gebeuren. 

De acties in Georgië en Moldavië en recent Roemenië zijn goedkoper en succesvoller.

Weerbare democratie, bestrijding corruptie en nepnieuws of traditionele oorlog?
Het is niet vreemd de NAVO bijdrage minimaal op 2% te brengen. Dat levert een enorm bedrag op, met het VK erbij meer dan twee keer het bedrag dat Rusland nu inzet. Als landen dat individueel besteden en niet méér samenwerken is dat voor een deel weggegooid geld. Daarom moet er veel meer worden samen gewerkt! Dat levert veel meer slagkracht. De vraag is of het dan nodig is naar 3% te gaan. Dat is namelijk allemaal investeren in de oude manieren van oorlog voeren. Ook al is het nodig om je woorden kracht te kunnen bijzetten en stevige defensie te hebben. 

Zijn de Navo - voorstellen dan de beste verdediging tegen Rusland? Wat is de beste strategie? Want Rusland gaat niet zomaar een van de Baltische staten aanvallen. Het begint met het gerommel, het steunen van Russisch georiënteerde inwoners, met nepnieuws, met het steunen van Russisch gezinde oppositie. 

Wapens inzetten in Georgië, Moldavië en Roemenië? 

Zou het wel zo verstandig zijn alle inzet te concentreren op militair ingrijpen? In plaats van traditionele militaire operaties, zou Nederland zich moeten richten op het beschermen van individuen en gemeenschappen, met nadruk op mensenrechten, economische zekerheid en het voorkomen van geweld. Corruptie: Nederland zou meer kunnen investeren in programma's die rechtsstaten versterken, zoals trainingen voor rechters, politie en bestuurders in fragiele staten. 

Is de weerbare democratie en bestrijding van corruptie, nepnieuws en Russische inmening in verkiezingen niet veel belangrijker?

Er zijn urgentere defensiemaatregelen dan geld

Er is een nieuwe wapenwedloop uitgeroepen. Rusland steekt nogal wat geld in de oorlog met Oekraïne. De kranten spreken over 9% van het BNP. Dan is het 180 miljard (BNP Rusland is 2000 miljard). Dat is natuurlijk niet alleen voor de oorlog in Oekraïne, maar laten we alles aan Oekraïne toerekenen. De wapenwedloop wordt opgestart. De NAVO wil inzetten op meer geld.

Rusland heeft misgerekend met Oekraine
Rationeel bekeken zijn de kosten van de oorlog in Oekraïne veel hoger dan Poetin vooraf verwachtte. Hij hoopte er op dat de EU en de VS het zouden laten lopen, zoals bij de Krim in 2014. En belangrijk om te beseffen: het zijn “sunk costs”. Dat betekent dat het niet mogelijk is om reeds gemaakte kosten op een later moment ongedaan te maken. Rusland heeft enorme sommen uitgegeven en terugtrekken betekent niet alleen groot gezichtsverlies, maar ook hoge kosten zonder opbrengsten. Dan houdt Rusland niet vol.

De enige manier om nog opbrengsten te krijgen is om wat Rusland nu heeft veroverd te houden. Het veroverde gebied is ongeveer 30% van Oekraïne. Het BNP van Oekraïne was buiten oorlogstijd ongeveer 180 miljard dollar. Laten we het bezette deel voor 30 miljard meetellen. Dan heeft Rusland al in 3 jaar pakweg 500 miljard gespendeerd. De hulp van Trump om de oorlog te stoppen komt voor Poetin als geroepen. Dan wil Rusland voor vrede in elk geval dat deel van Oekraïne hebben om nog op termijn enige winst te peuren uit de oorlog. Maar daarna? Dan kost het opbouwen van hun deel heel veel geld. Dus het duurt nog even voordat er opbrengsten zijn.

Nu al geeft Rusland minder geld uit dan de EU
Hoe gaat Rusland dan verder? Rusland is economisch zwaar verlamd. Het kost moeite om de defensie-uitgaven op 9% van het BNP  te houden. In het nieuws lees ik dat Rusland meer geld uitgeeft aan defensie dan de EU. Dat is een misvatting: Rusland geeft een hoger percentage van het BNP uit (9% versus 1,9% in de EU). Het BNP van Rusland is 2 biljoen, 9% van 2 biljoen is 180 miljard. 

Zelfs als de NAVO landen zich beperken tot 2% van het BNP (46 biljoen dollar) dan geven de NAVO landen gezamenlijk 920 miljard per jaar uit aan defensie. Daarvan leveren de leden van de EU 300 miljard (2% van het BNP van 15 biljoen). 

De EU landen samen geven ook zonder de VS (en het VK) meer uit aan defensie dan Rusland met zijn 180 miljard. (Wel betalen ze hun soldaten natuurlijk meer soldij)

Goedkoper voor Rusland is het steunen van oppositie, verspreiden van nepnieuws, zich bemoeien met verkiezingen in Roemenie, Moldavie en Georgie, peuren in de Baltische staten, bevriend zijn met Hongarije. Beinvloeden van Maximilian Krah van Alternative für Deutschland (AfD) en ex-PVV’er Marcel de Graaff is bewezen.

Het antwoord van de EU?
Het probleem van de NAVO en de EU is niet het geld. Zou je een Europees leger opbouwen, dan zou het er heel anders uitzien dan opgetelde legers van de landen samen. Bijvoorbeeld, Duitsland gebruikt Leopard 2-tanks, terwijl Frankrijk de Leclerc-tank inzet. Deze tanks hebben verschillende munitie en onderhoudseisen, wat gezamenlijke operaties bemoeilijkt. De Eurofighter Typhoon, Rafale, en F-16's hebben allemaal verschillende trainings- en logistieke ondersteuning nodig. Lidstaten hebben vaak verschillende standaarden voor brandstof en reserveonderdelen, wat betekent dat een land zijn voertuigen niet kan bevoorraden in een ander land zonder grote aanpassingen. Veel EU-landen maken gebruik van niet-compatibele radiosystemen en encryptiestandaarden.

Op zijn minst zou je een wereld kunnen winnen met afstemming. Interoperabiliteit met anderen wordt zelfs door de VS als belangrijk onderdeel van een modern leger gezien. Dus niet in elk land andere munitie. Een Europese defensie-industrie zou er voor zorgen dat meer geld binnen Europa besteed wordt en dat de interoperabiliteit verbetert.

Weerbare democratie
En natuurlijk zorgen dat er geen woede gezaaid wordt in de democratieen. Groepen tegen elkaar opzetten is koren op de molen van Rusland. Zorgen dat immigranten zich niet gewaardeeerd voelen, onderlinge haat en wantrouwen verspreiden, dat wordt de strategie van Rusland! En daar zijn ook veel aanwijzingen voor.   

Mijn conclusie: Rusland gaat wel de boel in Moldavië en Georgië verstoren en invloed uitoefenen, maar een aanval in een NAVO land gaat er niet van komen. Dat kost teveel geld. Ondertussen moet de EU vooral de onderlinge uitwisseling en samenwerking verbeteren. En niet bevolkingsgroepen tegen elkaar laten opzetten.

P.S. Hoe startte eigenlijk die inval in Oekraine? Want het startte in 2004 en niet met wapens. Lees het in "er zijn urgentere defensiemaatregelen dan geld deel 2"

Gaat dat nog wat worden met de trein?

Je zou zeggen dat er in een land als Nederland alle reden is voor een excellent functionerende spoorwegmaatschappij. We wonen nu eenmaaal in een dichtbevolkt land waarvan de weg en de stad dichtslibt dat behoefte heeft aan schone lucht. Transport and Environment, een club die zich inzet voor schoon en energiezuinig transport, geeft aan dat Nederland daar niet in slaagt.

Trein stelt teleur en zeker de NS
De trein stelt te vaak teleur, zegt T&E. “Operators, Member States and the European Commission must improve reliability, affordability and booking experience”. Uit zijn onderzoek blijkt dat Nederland daarbinnen zelfs achterloopt. Allereerst keek de groep naar een overall beeld, gebaseerd op acht criteria, waaronder ticketprijzen, betrouwbaarheid en voorzieningen aan boord. Daarin halen Trenitalia, SBB en RegioJet behalen de beste cijfers. Trenitalia valt op door zijn reiservaring, SBB is de meest punctuele operator in Europa en RegioJet heeft een aantal van de meest betaalbare tickets. NS scoort bij de achterblijvers.

Dure tickets, het reiscomfort en de algemene reiservaring scoren niet best bij de NS. Vooral tickprijzen zijn heel belangrijk. Hierin scoort de NS niet best en bungelt onderaan bij de 5 slechtste spoorwegmaatschappijen.

Je zou zeggen dat een hoge prijs dan gepaard zal gaan met hoge kwaliteit? Maar ook overall scoort de NS bij de laagste vijf. Alleen de punctualiteit (gezien de kortere afstanden niet helemaal verrassend) scoort met een 6,8 bij de hoogste vijf.

De trein is een belangrijk onderdeel van de transportmogelijkheid in Nederland. Door het dichtbevolkte land kan de trein heel efficiënt zijn en is het een potentieel mooi alternatief voor de auto: het spoorvervoer is schoon, veilig en kan de wegen ontlasten waardoor steden minder dichtslibben. Helaas is de trein nu geen match voor de auto.

Waar is de urgentie?
Maar het kabinet lijkt de urgentie te missen. Ondertussen doet de minister van Verkeer zijn best het aantal vluchten van Schiphol op te rekken. Terwijl de trein de middellange afstand zou moeten overnemen lijkt alle aandacht daarvoor weg. 

Kabinet: wat zijn de plannen om de NS te dwingen dit magere resultaat te verbeteren? Of krijgen de auto en het vliegtuig alle aandacht?

Toont Zuid Korea de kracht van de democratie?

Of juist de zwakte? In Zuid Korea werd de noodtoestand uitgeroepen omdat de oppositie de plannen van de president steeds dwarsboomde. Gelukkig gingen betogers de straat op, sprak het parlement zich uit, ook de partij van de president. In Nederland zou zo'n uitroepen van de noodtoestand vrijwel onmogelijk zijn. Misschien is het goed te koesteren wat dit in Nederland in de weg zou zitten! Een nieuw veeg teken was het gooien van vuurwerk naar politici in Montferland.

Democratische gezindheid:bereidheid tot dialoog en verdraagzaamheid
Nederland heeft een krachtige democratische gezindheid.  Bij democratische gezindheid valt te denken aan bereidheid tot dialoog, respect voor meerderheidsbesluiten en verdraagzaamheid tegenover andersdenkenden en minderheden. Er is gelukkig een sterke behoefte om conflicten op te lossen via debat en juridische procedures, niet via militaire of gewelddadige middelen. Een poging om een oppositieleider zo uit te schakelen zou op grote weerstand stuiten in de samenleving en binnen de instituties.

Het blijft daarom belangrijk te werken aan de democratische gezindheid. Dus geen politici van de gemeenteraad van Montferland bekogelen met vuurwerk als je geen AZC wilt! Wat maar meteen aangeeft dat de democratische gezindheid in Nederland grenzen kent: in Montferland behaalde de PVV vorig jaar een monsterzege. Met 32,2 procent haalde de partij van Wilders hier bijna een derde van alle stemmen binnen. Bij de vorige Kamerverkiezingen was de VVD hier nog de grootste, met 27 procent van de stemmen. Geert Wilders heeft zich op X niet uitgelaten over het vuurwerk in Montferland. Hij vindt het belangrijker om zich te uiten over zwarte piet.

Onafhankelijkheid van justitie
In Nederland is het Openbaar Ministerie onafhankelijk van de regering. Als een politicus wordt beschuldigd van een strafbaar feit, doet het Openbaar Ministerie onderzoek, en alleen een rechter kan over een veroordeling beslissen. Politieke bemoeienis in dit proces wordt als onacceptabel beschouwd.

Het blijft dus nodig om die afstand te bewaren. In de VS werd politieke bemoeienis met het Openbaar Ministerie ook lange tijd als onacceptabel beschouwd. Onder Trump is dit aan het veranderen. Trump doet gewoon beloften waarbij hij uitgaat van het aansturen van het Openbaar Ministerie door de president (via de minister van Justitie).

Rol van het leger
Het Nederlandse leger heeft een strikt beperkte rol in binnenlandse aangelegenheden. De krijgsmacht mag niet zomaar ingezet worden tegen burgers of politieke figuren. Zelfs in een noodsituatie moet dit worden goedgekeurd door de regering èn het parlement, en er zijn strikte waarborgen om misbruik te voorkomen.

Ook hier is de cultuur binnen de institutie van belang. Het komt wat dat betreft toch ook aan op een democratische cultuur en trouw aan de grondwet. Ik heb wel vertrouwen, maar ook hier gaat het om de vraag of de mensen die een instituut bemannen ook trouw blijven aan de democratie.

Koester democratische gezindheid!
Mijn conclusie: onafhankelijkheid van de rechtspraak en de sterke positie van de democratische instellingen maken Nederland weerbaar tegen dergelijke extremen. Dat start met democratische gezindheid en die is niet vanzelfsprekend. De Raad voor maatschappelijke ontwikkeling RMO noemde in 2007 de democratische gezindheid een van de peilers van de democratie (naast instituties en wettelijk verankerde basisrechten en -vrijheden).

Oproep aan het kabinet
Juist in een samenleving die gekenmerkt wordt door individualisme zou je aandacht verwachten voor die democratische gezindheid. In haar Schoo-lezing wees Yesilgöz op het belang “We zien hoe die flanken vaak handig gebruik maken van de verstoorde relatie tussen overheid en mensen in dit land. We zien hoe ze langzaamaan alle instituties die onze democratische rechtstaat vormen en verdedigen, in twijfel trekken.” Waar blijft Yesilgöz? Waar blijft het kabinet???