Erger dan blinde drift: een ander moreel systeem

'Blinde Drift' is een portret van de 26-jarige skinhead Anne uit Friesland. Als in de zomer van 2011 zijn beste vriend op sterven ligt en de ambulance pas laat arriveert, raakt hij buiten zinnen. Volgens de rechter zou hij het ambulancepersoneel hebben bedreigd met de woorden: “Hij dood, dan ook jullie dood!” Hij wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf. Anne bestrijdt de doodsbedreiging en gaat in hoger beroep. De camera volgt hem in de voorbereiding.

Ik heb genoten van deze EO documentaire. De documentaire maakt niet duidelijk of hij terecht in hoger beroep gaat. Er is genoeg twijfel om niet zeker te weten dat hij de doodsbedreiging heeft geuit. Maar interessanter is de persoon en zijn manier van denken.

Het gaat over een totaal verschillende kijk op moraal. Wij denken aan rechtvaardigheid en wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet. Deze gulden regel is voor de hoofdpersoon geen gesneden koek. Hij heeft een heel andere moraal. Veel basaler, minder anoniem: je gaat voor je vrienden door het vuur. En dat is niet zomaar een ingeving.

Hij is gefascineerd door de Nazis, maar zegt “ja, dat met die joden hadden ze anders moeten aanpakken”. Wat hem aansprak was de kameraadschap en voor elkaar bereid zijn te sterven. Hij schrijft vanuit de gevangenis dat hij van zijn moeder houdt. Zijn moeder is geroerd, terwijl ze ook weet dat de jongen helemaal verkeerd bezig is. Hij heeft een schuld van 142.000 euro, maar dat is nu eenmaal een schuld aan het systeem, daar gaat hij zich niet druk om maken.

Trots op eigen moraal
Het wereldbeeld is consequent, hij is er trots op en alles wat er niet in past kan hij uit de weg gaan. Politiemannen die komen vertellen dat hij overlast veroorzaakt, kunnen een grote mond krijgen en werden vroeger in elkaar geslagen. Waarom hij dan zo doet? Ach als die buren het lef niet hebben om het hem zelf te vertellen zijn ze het ook niet waard. (Dat hij de boodschapper nogal eens heeft aangevallen doet er dan niet toe). Hij staat voor een hele andere wereld. Niet bang zijn, voor je vrienden door het vuur gaan, schulden aan je vrienden los je in, aan de rest niet.

Tja, hoe ga je daar mee om? Confronteren? Die jongen kan alle inleving uit de weg gaan. Via internet vindt hij gelijkgestemden die zijn wereldbeeld bevestigen. Eigenlijk heeft hij het met internet veel gemakkelijker dan vroeger. Wat hij zijn buren ermee aan doet? Maar dat zijn toch slappelingen, die geen eer hebben. Het ambulancepersoneel bedreigen? (hij zegt dat hij dat niet deed, een maat deed dat). Ach je bent uiteraard kwaad dat de ambulance te laat komt, ze moeten begrijpen dat je dan boos bent, je vriend ligt toch op sterven? En het rare is dat daar de enige inleving gevraagd wordt, van de anderen natuurlijk, maar toch. 

Geen blinde drift
In elk geval is de titel verkeerd gekozen. Het is geen Blinde Drift. Hij heeft er een systeem achter, met ongeschreven regels, want geweld is niet altijd toegestaan, net als bij de door hem zo bewonderde nazis. Vandaar dat hij trots is en geen excuses wil aanbieden voor de doodsbedreiging. Dat zou ten koste gaan van zijn eer en reputatie.
Een aanrader, vast te vinden op  http://www.npo.nl/blinde-drift-3doc/23-01-2014/EO_101209572