Wij hebben thuis een
boodschappenlijstje, zoals zovelen. Is de hagelslag bijna op, dan
komt dat op de lijst en wordt het meegenomen. Zo hoort ons
voorraadbeleid tot het beste onderdeel van onze huishouding. Mijn
kinderen hebben nog niet allemaal de waarde van het lijstje gevonden.
Zaken als vruchtenhagel die ik nooit eet, zijn dan ook geregeld op:
ze stonden niet op de lijst en werden vergeten. Koekjes is ook een
probleem: die eet ik niet veel, dus vergeet ik altijd mee te nemen.
Mijn oudste dochter van 12 heeft de
waarde van het huishoudlijstje wel goed begrepen. Ze zet er de kaas
en ham op, maar begon van de week met de chocolade-eitjes. Bijna
zonder nadenken kocht ik dus paaseitjes. Want als ze er in de winkel
om vragen geef ik ze niet altijd snoep, maar de boodschappenlijst is
mijn kompas, dat werkt anders. (Er zijn ook huishoudens die niet met
een boodschappenlijstje werken, maar die zijn gemiddeld gesproken
veel meer geld kwijt aan (impuls-)aankopen.)
Dat schort eigenlijk nog het meest aan
de huidige systeem met representatieve democratie. Mensen denken
misschien dat de programma's de boodschappenlijstjes zijn waar je op
kunt vertrouwen. Zo werkt dat helemaal niet. Ten eerste worden die
boodschappenlijstjes opgesteld door de leden van de partijen, bepaald
geen afspiegeling van de bevolking. Natuurlijk nodigen zij
maatschappelijke organisaties uit om ook ideeën te geven, maar toch.
Ten tweede en veel belangrijker is dat de programma's niet zo
maatgevend zijn voor de dagelijkse praktijk als gehoopt. Toen ik in
de Tweede Kamer werkte merkte ik dat de beste invloed die je had die
van de agendering was. Als je een bepaald onderwerp geagendeerd wist
te krijgen voor een commissievergadering was de helft van het werk
gedaan. De minister moest dan namelijk gaan zorgen dat hij voor de
bijeenkomst van de commissie een oplossing had. Je scoorde dus niet
echt voor de camera's door te agenderen, maar je wist wel de minister
aan het werk te zetten om dingen te regelen.
Net als het boodschappenlijstje. Het
gaat er niet om netjes aan tafel te bespreken wat we vaker willen
eten of moeten kopen. Het gaat er om dat je boodschap op het lijstje
staat. Dat geldt net zo goed voor de gemeenteraad als voor de Kamer.
Voor burgers is het erg moeilijk om op dat boodschappenlijstje te
komen. Zo vonden burgers al jaren dat de criminaliteit meer bestreden
diende te worden dan de politiek dat vond. Of dat de overlast door de
snelle culturele veranderingen in de buurten aangepakt moest worden.
Of dat de oudedagsvoorzieningen beter geregeld moeten worden.
Punten van burgers agenderen
Ik zeg daarmee niet dat de politiek de
wensen direct moet overnemen. Het gaat er wel om dat dat onderwerpen
zijn die de politiek niet kan negeren. In onze democratie werkt het
redelijk om te debatteren en compromissen te zoeken of zaken uit te
ruilen. Maar die agendering is nog altijd een probleem. Burgers
kunnen niet goed bij het boodschappenlijstje. Misschien zou je standaard een vrij onderwerp moeten laten agenderen door burgers van je
gemeente. Heel wat beter dan een vragenuurtje dat wordt ingericht
door politici.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten