Nederland niet kapotbezuinigen?

Het is nogal in de mode om over de bezuinigingen te zeggen dat Nederland kapot wordt bezuinigd. Het is ook in de mode om daar tegenover te stellen dat het begrotingstekort nu al meer dan 3% is en dat de overheidsschuld uit de hand loopt. Moeten we de economie juist stimuleren? Of moeten we het ingezette beleid doorzetten?

Uitgeven in crisistijden?

Jammer dat het debat zo in korte statements gevoerd moet worden. Het ligt namelijk ingewikkelder, veel ingewikkelder. Allereerst het Keynesiaanse verhaal dat de overheid in tijden van crisis juist geld moet uitgeven. Dat is economisch gezien juist. Daar staat tegenover dat dan in tijden van overvloed gespaard moet worden. Omdat politiek leiders weten hoe moeilijk het is om in tijden van overvloed geld te besparen, denken ze dat het niet zal lukken om de schuld weg te werken in goede tijden. Psychologisch is men nu toe aan bezuinigen, dan is het jammer om dat momentum niet te gebruiken om wat aan de schuld te doen. Wat economisch juist beleid is, kan in tijden van overvloed wel een hell of a job zijn. De Grieken en Cyprioten moeten nu wel bezuinigen, want in tijden van overvloed lukte het niet.Nu is het besef er dat er iets moet veranderen.

Begrotingstekort op 3% maximeren?

Opnieuw jammer dat het in korte statements moet. Het gaat namelijk niet over het begrotingstekort, maar over de overheidsfinanciën. Je kunt het begrotingstekort terugbrengen door burgers en bedrijven meer te laten betalen of door structureel de uitgaven van de overheid te verminderen. Het tekort maximeren op 3% is juist in crisistijden niet handig. Wat de overheid uitgeeft moet zij eerst wegbelasten of weglenen bij het publiek. Dat geld kunnen consumenten dan niet uitgeven aan winkeliers en kan de kapitaalmarkt niet uitlenen aan bedrijven. 

Maar dat de overheid de eigen uitgaven beperkt is verstandig. Met de vergrijzing kunnen we immers niet rekenen op tijden van mooie economische groei. De schuld als percentage van het BBP verdwijnt niet vanzelf doordat het BBP gaat groeien. Dat gaat misschien op voor een niet vergrijzend land als de VS, maar wel voor Nederland. Never waste a good crisis schreef ik al. 

Nederland wordt kapotbezuinigd door Rutte?

Weer een korte statement Er wordt helemaal niet zo hard bezuinigd door de overheid, maar wel door burgers en bedrijven. Ja, er zijn pijnlijke bezuinigingen waarbij mensen geen vergoeding meer krijgen van de overheid, maar dan moeten de mensen dat vervolgens zelf betalen. Er werd en wordt geen eurocent bezuinigd door Rutte I en Rutte II. Er wordt al jaren steeds meer uitgegeven dan er binnen komt. Wel worden lasten naar burgers doorgeschoven. Dat heeft alleen zin als de mensen daardoor beter nadenken over de lusten en de lasten en geprikkeld worden tot efficiëntere keuzen, zoals eigen bijdragen invoeren om na te laten denken of de uitgave wel opweegt tegen de lasten. Een inkomensgerelateerde bijdrage aan de zorg zou best slim zijn. De echte fundamentele ingrepen liggen in de aanpak van de hypotheekrenteaftrek, maar dat levert op korte termijn helemaal niet zoveel op. En in de hervorming van de zorg, maar ook dat levert op korte termijn niet zoveel op. Zeker niet als je het hervormen noemt maar gewoon de mensen meer zelf laat betalen.

Schuld ontwikkelde landen als perc BBP(rood= ontwikkelde landen)

Never waste a crisis

Zo zien we dat de tegenstelling wel gecreëerd wordt, maar dat er eigenlijk helemaal niet zoveel verschil van mening is.

1. Nederland moet op de lange termijn de overheidsfinancien op orde brengen.
2. Het percentage van 3% in tijden van crisis is niet waar het om gaat, maar het fundamenteel hervormen is waar het om gaat
3. Daarvoor is ook in tijden dat het beter gaat steun van het publiek nodig.

Maar zolang het publiek geen eigen verantwoordelijkheid krijgt en alleen de vragen voorgelegd krijgt "bezuinigen of niet"? Dan zegt het publiek natuurlijk: "niet bezuinigen". Zou je je echt eigenaar van onze overheid voelen, dan denk ik dat er genoeg gezond verstand bij de mensen is om in tijden van overvloed wel goed te letten op de financiën. Niet iedereen, maar een grote meerderheid wel, zeker als we daar nu de basis voor leggen door te hervormen. Dan is de vraag niet: wat gaan Rutte en Samsom doen, maar wat gaan wij doen om deze crisis niet verloren te laten gaan?