Waar is het echte debat over een uitweg uit de crisis?

We hebben een langdurige crisis in Europa. Iedereen voelt het, in de Zuid-Europese landen veel meer dan hier in Nederland. Er moet hard bezuinigd worden, terwijl ondertussen zonder problemen door de aankoop van schulden van de Zuid-Europese landen de Noord-Europese landen garanties geven. Het is een even ernstige crisis als die van de jaren 30. Of we moeten het vergelijken met het wegwerken van de schulden na de Tweede Wereldoorlog, toen mensen genoegen namen met weinig omdat ze wisten dat het land weder opgebouwd moest worden. Maar het zijn andere tijden: mensen zijn mondiger, willen meepraten, er is minder vertrouwen in de politieke leiders. Dat is tegelijk een ongekende kans!

Iedereen weet dat het niet gemakkelijk is, dat er iets gedaan moet worden, maar er is weinig vertrouwen in de politieke leiders. De peilingen laten zien dat dit kabinet niet echt kan bouwen op veel vertrouwen, maar dat is nog peanuts vergeleken met de situatie in Griekenland of Spanje.

Niet aan politici overlaten
Het is eigenlijk ongekend dat over de bezuinigingen in Nederland eerst in twee weken een moeizaam lente- akkoord is gesloten en dat daarna na de verkiezingen door enkele politici gevoed door ambtenaren is gekozen. Nu hebben de mensen niet het gevoel dat de lasten niet eerlijk verdeeld worden, iedereen ziet namelijk wel de eigen sores, maar niet die van de ander. Overstijgen deze financiële vragen de politiek niet?

Ik heb het niet over het voorleggen van de geplande bezuinigingen van het kabinet om daar ja of nee tegen te stemmen. Ook niet een debat in de SER, die ook losgezongen is van de rest van Nederland. Waar ik het over heb is echte debatten, “deliberatie” met elkaar bespreken, elkaar overtuigen. Eigenlijk heb ik het over een heel Nederlandse oplossing.

Waarom zijn er eigenlijk geen intensieve discussies in buurthuizen, op universiteiten, in sportverenigingen, maar ook in bedrijven?

Bouwen aan vertrouwen is genereren van sociaal kapitaal
Mensen die met elkaar in een polder wonen weten dat ze er met elkaar uit moeten zien te komen. De hele crisisaanpak is een gemiste kans om betrokkenheid bij elkaar te vergroten. Hoe zorgen we dat iedereen wat in moet schikken, maar er wel een goede leefsituatie aan over houdt? En zou een dergelijke operatie bezuinigen en opbouwen niet een uitstekende basis leggen voor een periode van groei daarna?

Immers: in tijden van crisis leer je je vrienden kennen. Lukt het dan om vertrouwen op te bouwen dan is dat een stevig sociaal kapitaal voor de toekomst.

P.S. In de VS doen ze het ondertussen al. (Zie No easy way out) Dat blijkt toch weer een stevigere civil society.