Amateurisme 2

Laatst hield ik een pleidooi voor het accepteren van amateurisme (hier). Dat is dus wat anders dan een pleidooi tegen meten. Waar het om gaat is dat in een gemeenschap waar de mensen allen baat hebben bij een goed resultaat, het resultaat beter in de gaten gehouden wordt door alledaagse checks van de bevolking dan door metingen.

De vergaderingen mogen best amateuristisch zijn, als er door eigenaar/gebruikers maar gelet wordt op het resultaat en de verhouding tussen prijs en kwaliteit. Er moeten natuurlijk ook gemeenten en andere naar hun aard grotere organisaties bestuurd worden. In beide gevallen wil je geen amateurisme waar het gaat om de financiën, de integriteit en de verantwoording.

Ik ben anders dan sommigen denken wel voor meten en het maken van een dashboard voor bestuurders om te kijken of de resultaten die bereikt moeten worden wel bereikt worden.

1. Waar het om gaat is de schaal. Bij de schaal moet je passende manieren vinden om resultaten te zien. Met een kleine schaal en betrokken mensen wordt beter naar het echte resultaat gekeken dan naar de meetgegevens.
2. Verder gaat het om eigendom. Als de controleurs zelf helemaal eigenaar zijn, is er minder neiging om de rekening bij anderen te leggen.
3. Waar het ook om gaat is de soort activiteit. Een buurthuis gerund in zelfbeheer zal netjes verantwoording moeten afleggen over de financiën, al is het maar omdat de gebruikers soms de huur vergoed krijgen, juist met als argument dat er activiteiten zijn die de sociale samenhang vergroten. Het vergaderen en organiseren, mag best wat amateuristisch: professionaliteit gaat anders ten koste van betrokkenheid en is het simpelweg niet waard. En als bewoners toezicht houden kunnen bepaalde resultaten door bewoners zelf goed getoetst worden, maar bijvoorbeeld bouwkundige staat is meer iets voor experts, die zullen nameten en toetsen.
4. Hoe minder goed specificeerbaar de activiteit, des te minder kans dat meting voldoende is. De geldhoeveelheid bijhouden om te zien of de Centrale bank moet ingrijpen is logischerwijs heel belangrijk om te meten. Maar bij een veilig gevoel in de buurt is het al een stuk moeilijker. Hoe meer expert- en techniekgericht des te eerder kunnen meetgegevens helpen. Hoe minder expertise nodig, des te beter werkt burgertoezicht (zie mijn blog hier over technocraten)

Resultaat kun je trouwens soms beter meten met visitaties dan met eenduidige metingen als het het niet zo goed specificeerbaar resultaat is. 

In beide gevallen (meten en niet meten) kunnen er overigens zaken mis gaan. Bij amateuristisch aanbesteden zonder ooit vergelijkingen te maken met kosten van anderen, gaat het geheid mis. Waar geld een goede maatstaf is, is vergelijken onontbeerlijk.

Waar alleen op basis van cijfers vergeleken wordt, verdwijnt de kwaliteit ooit uit beeld. Waar alleen naar kwaliteit gekeken wordt, verdwijnen ooit de kosten uit beeld.